Autonomiczne pojazdy w wojsku to już codzienność, od działań na lądzie po siły powietrzne.  Działanie rozwiązań zautomatyzowanego i autonomicznego prowadzenia w zależności od stopnia zaawansowania polega na całościowym lub częściowym zastąpieniu człowieka poprzez kompleksowe układy zarządzania elektronicznego. Co jest przewagą takich pojazdów? Przede wszystkim technologia, która pozwala na dokładność, powtarzalność, zredukowanie błędów popełnianych ewentualnie przez człowieka czy wykonywanie bardziej złożonych scenariuszy poruszania się.

Jakie mają możliwości? Wymienia się zdolności do wykonywania manewrów, jak m.in. zawracanie, poruszanie się zygzakiem, poruszanie się w kolumnie czy zatrzymywanie się przed różnymi przeszkodami. To tylko wybrane zakresy, które ciągle się rozwijają.  

Obecne działania wojskowe koncentrują się na dopracowaniu i poszukiwaniu technologii potrzebnej do obsługi pojazdu autonomicznego. Większość z nich testuje lidar, czyli skanowanie laserowe, radar i inne zaawansowane czujniki, które umożliwiają pojazdom wykrywanie i analizowanie otoczenia, a także narzędzia sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego.

W ramach poszukiwania technologii NATO zainicjował akcelerator innowacji obronnych DIANA. Program zakłada zgłoszenie technologii z potencjałem podwójnego zastosowania – zarówno do celów cywilnych i obronnych. NATO zaprasza innowatorów do udziału w akceleracji w wybranym przez nich ośrodku wsparcia innowacji o światowej renomie. Akceleracja ma wesprzeć komercjalizację technologii i przyspieszyć możliwość skorzystania z niej przez armie sojuszu. Rekrutacja do pierwszej rundy programu trwa do 25 sierpnia.

Więcej pod linkiem https://pfrsa.pl/technologiedlaobronnosci

5 obszarów technologii dual-use, gdzie można zastosować pojazdy autonomiczne 

Zastosowanie pojazdów autonomicznych obejmuje zakres cywilny i militarny. Poniżej przedstawiamy obszary, gdzie pojazdy autonomiczne mogą być wykorzystane zarówno na rynku cywilnym, jak i wojskowym. 

1. Monitorowanie granic i misje rozpoznawcze

Pojazdy autonomiczne mogą być wykorzystywane do patrolowania granic i terenów trudno dostępnych w celach zarówno wojskowych, jak i cywilnych, np. patrolowanie granic.

Przykłady polskich rozwiązań monitoringowych:

• FlyEye - To polski dron wywiadowczy, który może być wykorzystywany do prowadzenia misji rozpoznawczych na obszarach trudno dostępnych. FlyEye jest w stanie działać zarówno w trybie autonomicznym, jak i zdalnie sterowanym, co umożliwia efektywną obserwację obszarów granicznych. Więcej pod linkiem. 

• Rosomak WEM - To polski pojazd wielozadaniowy wyposażony w zaawansowane sensory, w tym kamery i radary. Rosomak WEM jest używany w misjach rozpoznawczych i patrolach granicznych, co umożliwia zdalne monitorowanie i analizę sytuacji. Więcej pod linkiem. 

Przykłady zagranicznych rozwiązań monitoringowych:

• Sentinel-1 i Sentinel-2 (ESA) - To europejskie satelity obserwacyjne, które dostarczają zaawansowane dane obrazowe i radarowe, umożliwiając monitorowanie obszarów granicznych, a także wykrywanie zmian w terenie, śledzenie ruchu, oraz reagowanie na sytuacje kryzysowe. Więcej pod linkiem. 

• Indra Advanced Border Surveillance System (Indra Sistemas) - To system opracowany przez firmę Indra, który wykorzystuje radar, kamery termowizyjne i sensory akustyczne do monitorowania granic, wykrywania niepożądanych działań i podejmowania odpowiednich działań reagowania. Więcej pod linkiem. 

2. Logistyka i transport

Mogą służyć do bezpiecznego i efektywnego transportu zaopatrzenia i wyposażenia zarówno dla wojska (np. na polu walki) jak i w cywilnych sektorach logistyki, np. dostawa towarów w obszarach o ograniczonym dostępie

Przykłady polskich rozwiązań transportowych:

• Wojskowy Transporter Kołowy Rosomak (Rosomak WRT) - To polski transporter opancerzony wykorzystywany do transportu wojska i ładunków na polu walki. Rosomak WRT ma wysoką mobilność i jest wyposażony w zaawansowane systemy komunikacji, co pozwala na skuteczne działania logistyczne na różnych terenach. Więcej pod linkiem. 

Przykłady zagranicznych rozwiązań logistycznych i transportowych:

• Joint Multinational Readiness Center (JMRC) - Jest to centrum szkoleniowe NATO zlokalizowane w Niemczech, które zajmuje się międzynarodowym szkoleniem i ćwiczeniami wojskowymi. JMRC oferuje zaawansowane symulacje logistyczne i transportowe, które pozwalają na doskonalenie zdolności operacyjnych sił zbrojnych. Więcej pod linkiem. 

• W ramach symulacji w JMRC przetestowano i wdrożono (choćby przez armię Estonii, Litwy czy Holandii) m.in. samobieżnego robota THeMIS UGV – samobieżnego, modularnego robota, który może być zastosowany w zastosowaniach transportowych, bojowych, kontroli tłumu, monitoringu czy np. do detekcji min. Modułowa budowa tego urządzenia pozwala na jego szybkie dostosowanie do potrzeb na polu walki i w różnych cywilnych zastosowaniach. Więcej o robocie pod linkiem.

3. Zastosowania medyczne

W cywilnym sektorze, pojazdy autonomiczne mogą służyć jako platformy medyczne do transportu pacjentów w sytuacjach awaryjnych lub w terenach trudno dostępnych. W kontekście wojskowym, mogą służyć do ewakuacji rannych żołnierzy z pola walki.

Przykłady polskich rozwiązań medycznych z potencjałem do zastosowań autonomicznych:

• MedApp - startup, który rozwija zaawansowane aplikacje mobilne związane z opieką zdrowotną. Ich rozwiązania mogą mieć zastosowanie w zarządzaniu medycznym i monitorowaniu zdrowia żołnierzy podczas misji wojskowych. Połączenie rozwijanego przez MedApp CarnaLife Holo – systemu holograficznego modelowania do wykorzystania np. na sali zabiegowej z autonomicznym pojazdem pozwoliłby np. na wsparcie medyka wojskowego przez lekarza pozostającego poza polem walki. Więcej pod linkiem. 

Przykłady zagranicznych rozwiązań:

• Giełdowa firma Navya – producent autonomicznych furgonetek, razem ze start-upem Beep, który umożliwia wynajęcie floty autonomicznych samochodów, w czasie pandemii Covid-19 nawiązały współpracę z Mayo Clinic, działającą w trzech stanach USA siecią szpitali specjalizujących się w najcięższych przypadkach medycznych. Autonomiczne pojazdy Navya zostały wykorzystane np. do transportu próbek zawierających wirusa. W ten sposób ograniczony został kontakt personelu medycznego z wirusem. Więcej o Navya i Beep.

4. Monitoring środowiska i badania naukowe

Pojazdy autonomiczne mogą być wykorzystywane w misjach badawczych do monitorowania i analizy środowiska naturalnego. 

Przykłady rozwiązań i organizacji:

• Kongsberg – to Norweska firma tworząca rozwiązania obronne i badawcze zarówno naziemne, podwodne i kosmiczne. Wśród rozwiązań, które tworzy są np. autonomiczne łodzie podwodne do monitorowania warunków naturalnych w ekstremalnych środowiskach. Firma oferuje 6 modeli łodzi podwodnych, które mogą np. zbierać próbki z dna czy skał podmorskich, monitorować stan wody czy prowadzić detekcję ruchu. Więcej informacji tutaj.

• Israel Institute for Biological Research (IIBR) - To izraelski instytut badawczy, który zajmuje się badaniami biologicznymi, chemicznymi i medycznymi. IIBR prowadzi badania związane z ochroną środowiska, zdrowiem żołnierzy i rozwojem zaawansowanych technologii w zakresie obronności. Wśród badań prowadzonych przez IIBR jest m.in. badanie możliwości detekcji aerozoli (do których należą choćby gazy bojowe) przy użyciu autonomicznych dronów wyposażonych w systemy lidarowe. Więcej pod linkiem. 

5. Rozpoznanie i zwalczanie zagrożeń

Autonomiczne pojazdy mogą być używane do identyfikacji i zwalczania zagrożeń, zarówno w sytuacjach militarnych (np. neutralizacja min lub innych niebezpiecznych przedmiotów) jak i w cywilnych zastosowaniach, np. rozpoznanie i dezaktywacja niebezpiecznych materiałów. Ważnym aspektem tego obszaru są też rozwiązania, które potrafią wykrywać i eliminować autonomiczne pojazdy.

Przykłady polskich rozwiązań:

• DroneRadar - startup, który zajmuje się tworzeniem zaawansowanych rozwiązań do detekcji, śledzenia i identyfikacji dronów. DroneRadar dostarcza narzędzi umożliwiających skuteczne rozpoznanie i zwalczanie zagrożeń związanych z nielegalnymi dronami. Więcej pod linkiem. 

• Cyberus Labs - startup specjalizujący się w cyberbezpieczeństwie. Cyberus Labs rozwija innowacyjne rozwiązania do ochrony danych i systemów informatycznych, co ma kluczowe znaczenie w zapobieganiu cyberataków i zwalczaniu zagrożeń związanych z cyberprzestrzenią. Więcej pod linkiem. 

• Deep.BI - startup, który rozwija zaawansowane rozwiązania w zakresie analizy danych i wywiadu. Deep.BI dostarcza narzędzi do monitorowania i analizy danych, co pomaga w rozpoznawaniu zagrożeń i podejmowaniu odpowiednich działań w czasie rzeczywistym. Więcej pod linkiem. 

Przykłady zagranicznych rozwiązań:

• Dedrone – niemiecki startup, który specjalizuje się w technologiach detekcji i zwalczania niebezpiecznych dronów. Dedrone rozwija systemy wykorzystujące sztuczną inteligencję i analizę danych, aby skutecznie wykrywać i neutralizować potencjalne zagrożenia związane z nielegalnymi dronami. Więcej pod linkiem. 

• MyDefence - duński startup, który specjalizuje się w rozwoju technologii do wykrywania i zwalczania zagrożeń związanych z bezzałogowymi statkami powietrznymi. Ich systemy pozwalają na szybkie wykrycie i reakcję na drony w celu ochrony kluczowych obszarów. Więcej pod linkiem. 

Publikacja jest częścią cyklu artykułów „Dual-use Tech” (zobacz pierwszy tekst) poświęconych tematyce zaawansowanych technologii w wojskowości.  Więcej o działaniach PFR w obszarze technologii obronności na stronie: https://pfrsa.pl/technologiedlaobronnosci