Sztuczna Inteligencja, IoT, uczenie maszynowe oraz pojawiające się technologie informatyczne i przetwarzania danych usprawniają systemy wojskowe oraz bezpieczeństwa. W związku z tym rosnący potencjał sztucznej inteligencji może mieć istotne konsekwencje dla bezpieczeństwa narodowego. W związku z tym wiele krajów zaangażowało się w opracowywanie różnych zastosowań AI do celów wojskowych. Dlatego także wiele instytucji związanych z bezpieczeństwem podejmuje kroki, by wykorzystać potencjał AI, ale także chronić przez zagrożeniami wynikającymi w tej technologie. Przykładem jest „Strategia NATO w zakresie AI” (październik 2021 r.), która określa, w jaki sposób Sojusz zamierza dostosować sztuczną inteligencję do wymagań operacyjnych oraz przyspieszyć jej zastosowanie w działaniach. 

Strategia koncentruje się też na zasadach odpowiedzialnego wykorzystania AI w bezpieczeństwie - zdając sobie sprawę, że technologia AI może być również wykorzystywana przez organizacje terrorystyczne, co może stanowić ogromne zagrożenie. Zrzeszone państwa podejmują działania na rzecz wykorzystania AI w obronności i eliminowania potencjalnych zagrożeń w formie m.in. technologii podwójnego zastosowania. 

5 przykładów zastosowań AI w technologii dual-use 

Prowadząc swój startup w obszarze sztucznej inteligencji warto zastanowić się czy może on mieć zastosowanie również w celach obronnych. Mechanizmy tworzone przez NATO (np. DIANA) mają na celu ułatwienie innowatorom zwrot w kierunku sektora obronnego. 

Poniżej przedstawiamy wybrane przykłady wykorzystania sztucznej inteligencji jako technologii dual-use, w celu ukazania szerokich możliwości zastosowania swoich rozwiązań.

1.Systemy autonomiczne

Pojazdy i bezzałogowe drony mające potencjał do zastosowania zarówno w transporcie cywilnym, jak i w celach wojskowych, jak np. dostarczać zaopatrzenie czy unieszkodliwiać zagrożenia bez angażowania żołnierzy w niebezpieczne miejsca. 

Przykłady polskich rozwiązań:

• System Dronów Mayfly  - drony do zadań specjalnych, wyprodukowane przez firmę Asseco. Wyposażony jest w głowicę obserwacyjną posiadającą dwa sensory. pozwalające na w pełni efektywną pracę zarówno za dnia, jak i w nocy. Co więcej, dron ten został przystosowany do działania w nawet bardzo trudnych warunkach pogodowych. Może być gotowy do użycia w zaledwie kilka minut. Jego zastosowanie obejmuje przede wszystkim prowadzenie bliskiej obserwacji i inne działania zwiadowczo-rozpoznawcze. Więcej pod linkiem. 

• KTO Rosomak - opancerzony pojazd transportu opancerzonego, wyposażony jest w system wieżowy HITFIST 30 mm, którego zaawansowane technologicznie uzbrojenie gwarantuje wysoką efektywność bojową. Więcej pod linkiem.  

Przykłady zagranicznych rozwiązań: 

• Taranis - Jeso projekt brytyjskiego bezzałogowego statku powietrznego typu UCAV, który został opracowany przez BAE Systems. Taranis ma zdolność do autonomicznego wykonywania misji szpiegowskich i atakowania celów, a także do działań w warunkach silnego zakłócenia elektronicznego. Więcej pod linkiem. 

• ECA Group A9-M - To francuski bezzałogowy aparat podwodny (UUV), który jest wykorzystywany do prowadzenia misji zwiadowczych, poszukiwania i ratowania, oraz do monitorowania środowiska morskiego. Więcej pod linkiem.

2.Analiza danych i wywiad

Analiza dużych ilości danych, zarówno w celach cywilnych (np. w celu ulepszania produktów i usług) jak i w celach wojskowych, w tym do wywiadu i analizy wrogich działań,

Przykłady polskich rozwiązań:

• Cyfrowa platforma komunikacji FONET - zestaw urządzeń i ich oprogramowania, tworzący jednolitą bazę wymiany danych pomiędzy pojazdami na polu walki.

Więcej pod linkiem. 

• Archangel Aerospace - To polski start-up, który specjalizuje się w analizie danych satelitarnych. Ich rozwiązania pozwalają na monitorowanie i analizę sytuacji na polu walki, a także wykrywanie zmian w infrastrukturze wrażliwej na skalę globalną. Więcej pod linkiem. 

• SensDX - Polski start-up, który opracowuje zaawansowane technologie do analizy danych medycznych, w tym w zakresie monitorowania zdrowia żołnierzy i personelu medycznego. Więcej pod linkiem. 

Przykłady zagranicznych rozwiązań: 

• Pixminds – francuski start-up zajmujący się analizą danych i obrazów w zakresie rozpoznawania obiektów i wykrywania nieprawidłowości. Jego rozwiązania mogą być wykorzystywane do analizy obrazów z dronów, kamer monitoringu czy satelitów w celu identyfikacji celów lub zagrożeń na polu walki. Więcej pod linkiem. 

• Palantir Technologies – amerykańska firma, która oferuje zaawansowane rozwiązania do analizy danych w celu wsparcia działań wywiadowczych, monitorowania sytuacji na polu walki, analizy zagrożeń oraz podejmowania strategicznych decyzji. Jej platformy umożliwiają integrację danych z różnych źródeł i wykorzystanie sztucznej inteligencji do generowania wartościowych informacji dla decydentów wojskowych. Więcej pod linkiem. 

3.Cyberbezpieczeństwo

Wykorzystanie w celu zarówno ochrony przed atakami cybernetycznymi, jak i do prowadzenia zaawansowanych ataków na systemy informatyczne,

Przykłady polskich rozwiązań:

• System PIK-MC: kompleksowym systemem umożliwiającym integrację różnych technologii środków łączności podczas działań ratunkowych i zarządzania sytuacją kryzysową. Więcej pod linkiem.

• Mapa „Polski sektor cyberbezpieczeństwa”  - na mapie umieszczono 47 spółek, które podzieliliśmy według typów rozwiązań przez nie tworzonych na kategorie: tożsamość i dostęp, ochrona danych, chmura i infrastruktura, bezpieczeństwo publiczne, przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz bezpieczeństwo. Zestawienie przygotowane przez zespół startup PFR. Więcej pod linkiem. 

Przykłady zagranicznych rozwiązań: 

• Darktrace - brytyjski startup specjalizujący się w sztucznej inteligencji i uczeniu maszynowym w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. Darktrace oferuje rozwiązania do wykrywania i neutralizacji zaawansowanych zagrożeń i ataków cybernetycznych. Więcej pod linkiem. 

• CrowdStrike - amerykański startup zajmujący się bezpieczeństwem cyfrowym i ochroną przed zagrożeniami internetowymi. CrowdStrike oferuje zaawansowane narzędzia do wykrywania i reagowania na cyberataków, w tym rozwiązania oparte na analizie zachowań i sztucznej inteligencji. Więcej pod linkiem. 

4. Systemy przewidywania i rozpoznawania

Zastosowanie w systemach przewidywania klęsk żywiołowych, ale także do rozpoznawania obiektów w związku z celami militarnymi. 

Przykłady polskich rozwiązań:

• Systemy Lotniczych Bezzałogowych Statków Powietrznych (UAV) - Polska wykorzystuje różne rodzaje UAV, takie jak Orlik, FlyEye, czy Zefir, które pełnią rolę systemów rozpoznawania na polu walki. Te bezzałogowe statki powietrzne są używane do prowadzenia misji zwiadowczych, monitorowania terenu oraz identyfikacji celów. 

• Iceye - polsko-fińska spółka, której celem jest radarowe obrazowanie Ziemi poprzez rozmieszczenie satelit. Więcej pod linkiem.

Przykłady zagranicznych rozwiązań: 

• Distributed Common Ground System (DCGS) - jest to amerykański system rozpoznawczy, który integruje różne dane wywiadowcze, takie jak dane z radarów, satelitów, dronów i innych źródeł, w celu dostarczenia kompleksowej analizy sytuacji na polu walki. Więcej pod linkiem. 

5. Symulacje i trening wojskowy

Organizacja symulacji wojennych i treningów żołnierzy, pozwalając na doskonalenie taktycznych umiejętności i strategii bez angażowania się w rzeczywiste działania bojowe.

Przykłady polskich rozwiązań:

• Trenażery w technologii VR pozwalają na gruntowne przeszkolenie żołnierzy obsługujących przeciwlotnicze przenośne zestawy rakietowe (MANPAD). Wykonawca: WB Group. Więcej pod linkiem. 

• Symulatory szkolenia lotniczego: symulatory precyzyjnie odzwierciedlające realne warunki użytkowania pozwalające na gruntowne przeszkolenie z obsługi BSP FLYEYE i WARMATE. Więcej pod linkiem. 

Przykłady zagranicznych rozwiązań: 

• Virtual Ship Training (VST) - To brytyjski system szkoleniowy opracowany przez firmę BAE Systems. VST umożliwia szkolenie załóg okrętów w symulowanym środowisku morskim, w tym prowadzenie manewrów, obsługę systemów pokładowych i reakcję na różne scenariusze bojowe. Więcej pod linkiem.

• Tactical Language and Culture Training System (TLCTS) - Jest to amerykański system szkoleniowy opracowany przez firmę Alelo. TLCTS pozwala na naukę języków obcych i zrozumienie różnic kulturowych, co jest kluczowe dla działań wojskowych w różnych regionach świata. Więcej pod linkiem. 

Publikacja jest częścią cyklu artykułów „Dual-use Tech” poświęconych tematyce zaawansowanych technologii w wojskowości. 

Więcej o działaniach PFR w obszarze technologii obronności na stronie: https://pfrsa.pl/technologiedlaobronnosci