Z tego artykułu dowiesz się:

• co to jest start-up i czy każda nowa firma nim jest;
• o czym pamiętać podczas zakładania start-upu;
• jakie wyzwania stoją przed założycielami start-upu.

Czym tak naprawdę jest start-up?

W języku potocznym pojęcie start-upu jest bardzo często nadużywane – mówi się o nim w kontekście każdej nowej firmy, która stawia pierwsze kroki w biznesie, niezależnie od tego, czym się zajmuje. Ten fakt nie dziwi, jeśli weźmiemy pod uwagę, że w polskim ustawodawstwie nie istnieje coś takiego jak definicja start-upu. Popularność tej formy działalności przyszła do nas z USA, gdzie rzeczywistość biznesowa bardzo różni się od tej w Polsce. 

Start-upy działają na wyobraźnię przedsiębiorców i z pewnością wiele osób rozpoczynających swoją przygodę z biznesem chciałoby być postrzeganych jako założyciele start-upu. Rzeczywistość okazuje się jednak nieco bardziej skomplikowana. Nie każda nowo powstająca firma jest na tyle innowacyjna, by można ją było określić mianem start-upu. Aby tak było, musimy podjąć się stworzenia organizacji, która będzie dążyć do rozwiązania pewnego istotnego problemu, funkcjonując w warunkach wysokiej niepewności. Start-upy to firmy, które chcą stworzyć jakiś produkt lub usługę od podstaw, nie mogą więc czerpać z doświadczeń innych firm. Założyciele start-upów nie mogą działać w oparciu na sprawdzonym modelu biznesowym. Muszą stale poszukiwać własnej ścieżki rozwoju, która będzie dopasowana do specyficznych potrzeb firmy i jej klientów. Takie podejście generuje unikalne szanse, ale i zagrożenia. 

Jakie szanse stoją przed założycielami start-upów?

Żeby założyć start-up, tak naprawdę nie trzeba od razu rejestrować działalności gospodarczej. Wystarczy zapisać się do dowolnego akceleratora przedsiębiorczości wspierającego osoby fizyczne oraz firmy, których pomysł na biznes jest jeszcze w fazie zalążkowej. Zaletami takiego rozwiązania są:

• niskie koszty prowadzenia działalności gospodarczej;
• możliwość przetestowania swojego pomysłu biznesowego w bezpiecznych warunkach;
• możliwość uzyskania dofinansowania dla innowacyjnych projektów;
• wsparcie merytoryczne z wielu dziedzin (prawo, księgowość, marketing itd.).

Największą szansą, jaką daje założenie start-upu, jest możliwość zbudowania firmy, która stanie się liderem w swojej branży. Wielu przedsiębiorców kusi również wizja potencjalnie bardzo wysokich zysków. Trzeba jednak pamiętać, że sam pomysł na biznes nie gwarantuje sukcesu, a praca nad rozwojem start-upu jest bardzo wymagająca i często wymaga wielu wyrzeczeń ze strony założycieli.

5 największych zagrożeń dla start-upów

1. Wysoki poziom niepewności

Zakładanie start-upu zawsze wiążę się z podjęciem sporego ryzyka, na które trzeba być przygotowanym. Jeśli pomysł okaże się perspektywiczny i pomyślnie przejdzie początkową fazę testów, przychodzi czas, aby firma stanęła na własne nogi. Wypracowanie zrównoważonego modelu biznesowego, który będzie miał przełożenie na zyski, może zająć start-upowi wiele miesięcy, a nawet lat. Zyskujemy jednak szansę na budowanie od podstaw pozycji lidera w danej branży i potencjalnie bardzo wysoki zwrot z inwestycji w przypadku sukcesu. 

2. Brak kapitału na rozwój

Realizacja dużych innowacyjnych pomysłów generuje odpowiednio wysokie koszty. Chociaż w Polsce duża część start-upów finansowana jest z prywatnych środków założycieli, to na późniejszych etapach działalności firmy mogą one okazać się niewystarczające. Zanim wypracujemy model, który pozwoli generować zyski ze sprzedaży, może upłynąć wiele miesięcy. W tym czasie musimy ponosić wysokie koszty prac nad rozwojem produktu, badań rynkowych, zatrudnienia specjalistów itd. Jeżeli odpowiednio wcześnie nie nawiążemy współpracy z inwestorami ani nie zadbamy o stabilne źródło finansowania zewnętrznego, brak kapitału szybko może pogrzebać nawet najlepszy pomysł na biznes.

3. Model biznesowy oparty na błędnych założeniach

Zakładanie start-upu często działa na wyobraźnię przedsiębiorców, którzy przyjmują zbyt optymistyczne założenia własnego biznesu. Dlatego bardzo ważne jest, aby zweryfikować model biznesowy na wczesnym etapie prowadzenia działalności i ponawiać ten proces cyklicznie, nawet jeśli na pierwszy rzut oka nie widać żadnych zagrożeń. W ten sposób jesteśmy w stanie wychwycić niedociągnięcia naszego pomysłu lub wady produktu odpowiednio wcześnie i na nie zareagować. 

4. Brak odpowiednich reakcji na sygnały z rynku

Monitorowanie otoczenia zewnętrznego start-upu i szybka reakcja na sygnały płynące z rynku to kluczowy czynnik, który wpływa na sukces start-upu. Powinniśmy stale obserwować, jak klienci reagują na nasze produkty, jak zmieniają się ich potrzeby w zależności od sytuacji gospodarczej oraz jakie działania podejmuje konkurencja. Myślenie życzeniowe, że wszystko będzie dobrze, nawet jeśli warunki rynkowe się zmieniają, nie sprawdza się niestety w biznesie. Trzymając rękę na pulsie, zwiększamy bezpieczeństwo firmy i szanse na sukces. 

5. Problemy z zarządzaniem i stworzeniem zespołu

Prędzej czy później każdy właściciel start-upu musi zmierzyć się z problemami organizacyjnymi. W początkowej fazie działalności bardzo często nie istnieje żadna wewnętrzna struktura organizacyjna. Każdy pracownik odpowiada za wiele różnych aspektów i często wszyscy raportują bezpośrednio do założycieli. Takie podejście może się sprawdzać, kiedy firma zatrudnia 10 osób, jednak wraz z rozwojem organizacji będzie to generować problemy z zarządzaniem i przyczyniać się do powstawania konfliktów w zespole. Warto od samego początku pracować nad określeniem ról i zakresu odpowiedzialności poszczególnych pracowników, a także stworzeniem podstawowych procedur. W ten sposób będziemy w stanie powoli wypracować model, który najbardziej odpowiada kulturze organizacyjnej w naszym start-upie.

Jak zwiększyć szanse na sukces start-upu?

Unikalny pomysł na biznes, który odpowiada na realne potrzeby pewnej grupy konsumentów i może istotnie poprawić jakiś aspekt ich życia, to połowa sukcesu. Drugą jest odpowiednia organizacja oraz przygotowanie merytoryczne do założenia i prowadzenia start-upu. Wiele świetnych pomysłów nie doczekało się realizacji przez zbyt lekkomyślne podejście założycieli do kwestii organizacyjnych.

Aby więc zwiększyć szanse na sukces start-upu:

• korzystaj ze wsparcia akceleratorów przedsiębiorczości;
• przeprowadź badania rynkowe, żeby zweryfikować swój pomysł na biznes;
• zadbaj o stabilne źródło finansowania zewnętrznego i odpowiednio przygotuj się do negocjacji z inwestorami;
• badaj konkurencję i na bieżąco monitoruj jej działania;
• zatrudnij specjalistów, którzy mają nie tylko wiedzę, lecz także predyspozycje do pracy w przy tworzeniu start-upu;
• obserwuj rynek i szybko reaguj na zmiany.