Na pytanie, jak zdobywają fundusze Facebook czy Google, usłyszeć można, że zarabiają na danych (lub że sprzedają reklamy, ale to właśnie dane są podstawową różnicą między reklamą w internecie, a fizyczną). Czy jednak zastanawialiście się, w jaki sposób na danych zarabiać, w jaki sposób je zdobywać i co to jest biznes oparty na danych? 

Jak firmy zdobywają dane? 

Żeby mówić o biznesie opartym na danych należy najpierw uświadomić sobie, jak firmy zbierają dane. A robią to na różne sposoby: 

Masowo - przykładem masowego zdobywania danych mogą być boty firmy Google, które bezustannie przeszukują internet poszukując nowych stron, indeksując je i oceniając na potrzeby wyszukiwarki. Mogą to również robić konstelacje satelitów (takie jak na przykład ta należąca do ICEYE), które są zdolne do zrobienia zdjęcia planety w dowolnej chwili i dostarczenia go niemal w czasie rzeczywistym. 

Agregacja i ujednolicanie - tak działają na przykład znane agregatory informacji o start-upach – Dealroom czy Crunchbase czy polski Brand24. Tego typu firmy zbierają dane z dostępnych (niekoniecznie publicznie) źródeł i publikują je w ujednoliconej formie – dostępnej dla użytkownika końcowego. 

Zdobywanie od partnerów/afiliacja - to jeden ze sposobów zdobywania danych, którymi posługuje się Meta (Facebook czy Instagram). Poprzez zainstalowanie na stronie „pixela Facebooka” strona zdobywa możliwość korzystania z szeregu dodatkowych funkcji reklamowych (na przykład kierowania reklam do osób, które ją odwiedziły lub zrobiły na niej zakupy), a w zamian przekazuje firmie dane. 

Crowdsourcing - takie aplikacje jak na przykład Yelp czy Foursquare oferują darmowy dostęp do aplikacji i zawartych w nich recenzji restauracji w zamian za dostęp do informacji geolokalizacyjnych i możliwość wystawienia opinii samemu. Podobnie działają np. mapy google, które zbierają dane o trasie użytkownika i tempie jego przemieszczania się – dostarczając w ten sposób informacji o korkach.  

To najbardziej popularne sposoby zdobywania danych – oczywiście nie wszystkie. Część danych – na przykład bankowe – może być dostępna dla partnerów po zdobyciu konkretnej licencji, a z danych bankowych korzystają open bankingowe start-upy.  

Co robić z danymi? 

Kiedy mamy już wystarczająco danych, możemy po prostu użyć ich jako głównego „selling pointu” naszej aplikacji – zwłaszcza w wypadku, kiedy udostępniamy je w ujednoliconej lub w inny sposób przetworzonej formie. Ale można ich używać także w innej formie. 

Dane jako dodatkowe wsparcie partnera - tak działa na przykład Booking.com – pokazując hotelom m.in. informacje dotyczące cen czy obłożenia w najbliższym sąsiedztwie lub w podobnych obiektach, ułatwiając hotelom ustalenie strategii cenowych. Wykorzystanie szerokiego wachlarza danych jest dodatkowym benefitem dla współpracujących firm. 

Użycie danych w marketingu -najprostszym przykładem takiego działania są firmy e-commerce. Zalando na przykład zbiera dane o przerwanych procesach zakupowych i kieruje reklamy produktów, które użytkownik chciał kupić na jego media społecznościowe, żeby przypomnieć mu o sobie. Bardziej skomplikowane są na przykład informacje udzielane przez serwisy pogodowe – pokazujące w deszczowe dni na przykład reklamy parasoli. 

Sprzedaż danych - to temat, który może być drażliwy z poziomu użytkownika końcowego, natomiast nie zawsze musi tak być – czasem można sprzedawać dane, które nie są danymi osobowymi (na przykład dane geolokalizacyjne lub dane użytkowania aplikacji). Sprzedaż danych nie musi dotyczyć koniecznie osób – danymi mogą być też konkretne zdarzenia. Dane mogą być także zagregowane, żeby ukryć tożsamość użytkowników.  

Dlaczego dane to może być trudny biznes? 

W wypadku biznesu opartego na danych przede wszystkim liczy się zebranie ich odpowiedniej ilości. Dlatego, o ile start-up nie będzie posiłkował się zewnętrznymi źródłami – jego skalowanie może potrwać. W zasadzie tego typu firma wydaje się idealnym partnerem dla funduszy VC, jednak często są one ostrożne w stosunku do rozwiązań opartych o dane – bez dobrego zdefiniowania modelu biznesowego i znalezienia odpowiedniej niszy, która pozwoli na przekroczenie punktu, w którym dane zaczną być naprawdę użyteczne - negocjacje mogą być trudne.  

Jednak nawet w momencie, w którym zdobycie danych nie jest głównym celem, ich uwzględnienie w biznesie może pozwolić na jego dalszy rozwój – a jeśli firma, nawet znajdując się w zupełnie innej niszy, ma już szereg danych – dotyczących klientów, produktów, usług, czy ich realizacji – nic nie stoi na przeszkodzie, żeby przekształcić ją w oparciu o informacje, które masz i zacząć lepiej z nich korzystać.