Przejdź do treści
[Podcast🎙]

Wszystkie odcinki podcastu "Następne piętro" dostępne są na Spotify. Posłuchaj i zainspiruj się!

Publikacje Data publikacji: 08 maja 2025

Na zielonym rozdrożu – jak Polska radzi sobie z zieloną transformacją?

Polska od lat angażuje się w działania na rzecz zielonej transformacji, inwestując w odnawialne źródła energii (OZE) oraz zielone technologie. W poprzednim artykule przedstawiono kraje wiodące w zielonej rewolucji w Europie i na świecie. 

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Jak Polska radzi sobie z zieloną transformacją?

  • Które miejsce zajmuje w Europie?

  • Jak wygląda zielona scena startupowa w Polsce?

Gra w zielone – wyzwania, szanse i plany

W 2015 roku Unia Europejska, wraz ze wszystkimi państwami członkowskimi, w tym Polską, ratyfikowała Porozumienie paryskie i zobowiązała się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. W odpowiedzi na te zobowiązania opracowano strategię znaną jako Europejski Zielony Ład, obejmującą pakiet inicjatyw legislacyjnych, finansowych i społecznych wspierających zieloną transformację. Jednym z kluczowych elementów tej strategii jest zestaw 13 propozycji legislacyjnych – nowych lub zaktualizowanych regulacji – znany jako Fit for 55. Ogłoszony w 2021 roku pakiet ma na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 roku w porównaniu z poziomem z 1990 roku.

Polska konsekwentnie podejmuje działania w kierunku realizacji tych celów. Pod koniec kwietnia 2025 roku, jako pierwszy kraj w Europie, podpisała nowe memorandum o współpracy w ramach Funduszy EOG i norweskich na lata 2021–2028. Umowy te umożliwią prowadzenie szeroko zakrojonych działań na rzecz ochrony klimatu, rozwoju badań naukowych, innowacji, zwiększenia odporności na katastrofy oraz wspierania rozwoju lokalnego, ze szczególnym uwzględnieniem zrównoważonego rozwoju i inteligentnych miast.

Pomimo napływu znaczących środków finansowych, eksperci biorący udział w Europejskim Kongresie Gospodarczym zwracają uwagę, że polski system elektroenergetyczny nie nadąża za dynamicznym rozwojem OZE. Ujemne ceny energii na rynku hurtowym nie są oznaką nadmiaru zielonej energii, lecz raczej sygnałem alarmowym wskazującym na niewydolność infrastruktury przesyłowej i brak elastyczności systemu.

W raporcie Banku Światowego Zielona transformacja w Polsce: szanse i wyzwania dla wzrostu gospodarczego podkreślono, że Polska posiada konkurencyjne przewagi w takich obszarach jak: 

  • łańcuch wartości energii wiatrowej, 

  • komponenty energooszczędne, 

  • zielone technologie dla transportu i budownictwa. 

Jednocześnie raport wskazuje na umiarkowany poziom liczby zielonych patentów, co podkreśla potrzebę większego wsparcia dla badań i rozwoju (B+R) w sektorach niskoemisyjnych.

Analizując pozycję Polski w globalnych rankingach zielonej transformacji, warto zauważyć, że w najnowszym Environmental Performance Index 2024 Polska zajęła 20. miejsce – to wyraźny awans w porównaniu z latami ubiegłymi. Największe postępy osiągnięto w walce z zanieczyszczeniem powietrza. Niemniej jednak wciąż istnieje konieczność intensyfikacji działań w zakresie ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i dalszego rozwoju OZE. Potencjał jest znaczny – potrzebna jest jednak długofalowa strategia i konsekwentna polityka wspierająca zieloną transformację.

Z kolei w rankingu Green Transition Index 2024 Polska uplasowała się na 26. miejscu wśród 29 analizowanych państw. Wynik ten jasno wskazuje na konieczność intensyfikacji działań, zwłaszcza w obszarach takich jak: usługi komunalne, gospodarka i ochrona przyrody. Polska dobrze wypada natomiast w takich kategoriach jak przemysł, gospodarka odpadami, budownictwo i transport.

W innych zestawieniach Polska zajmuje 12. miejsce w Green Complexity Index oraz 7. miejsce w Green Complexity Potential, co świadczy o istotnym potencjale eksportowym w zakresie zielonych technologii, opartym na już istniejących kompetencjach produkcyjnych.

Startupy wspierają zieloną transformację

W ostatnich latach w Polsce dynamicznie rozwija się sektor startupów działających w obszarze greentech. Skupiają się one m.in. na odnawialnych źródłach energii, efektywności energetycznej, gospodarce o obiegu zamkniętym oraz elektromobilności. Coraz liczniejsze stają się również inicjatywy wspierające młode firmy. W marcu tego roku Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości zorganizowała pierwszą misję wyjazdową dla 11 polskich startupów greentech do Madrytu. Firmy takie jak Carbon Universe, Helio Tile czy Waterly miały okazję zaprezentować swoje innowacje przed międzynarodowymi partnerami i inwestorami. Co więcej, badania wskazują również na rosnące zainteresowanie inwestorów prywatnych zielonymi technologiami i startupami działającymi na rzecz zrównoważonego rozwoju.