Zmiany w branży turystycznej w związku z epidemią COVID-19
Pandemia znacząco wpłynęła na branżę turystyczną. Według Światowej Organizacji Turystyki spowodowane tym straty mogą wynieść nawet 11000 mld euro. Wpłynęłoby to nie tylko na turystykę, lecz także na inne sektory gospodarki, m.in. transport, żywienie, rekreację i kulturę. Dlatego tak ważne jest, aby kraje podjęły skoordynowane działania służące ożywieniu branży turystycznej, przy zachowaniu wszelkich niezbędnych środków bezpieczeństwa. Na jakie wsparcie mogą liczyć organizatorzy turystyki i jak wyglądają aktualne nastroje turystów?
Z tego artykułu dowiesz się:
- jak epidemia koronawirusa wypływa na polską branżę turystyczną;
- na jakie wsparcie mogą liczyć firmy świadczące usługi turystyczne;
- jak wyglądają plany turystyczne Polaków w 2020 roku.
Wpływ epidemii koronawirusa na branżę turystyczną w Polsce
Turystyka to branża, która w oczywisty sposób jest najbardziej narażona na straty spowodowane pojawieniem się koronawirusa. Znaczna część obostrzeń dotyka ją bezpośrednio, ponieważ ograniczenia w przemieszczaniu są niezbędne, aby kontrolować rozprzestrzenianie się wirusa. Zgodnie z danymi WHO, w kwietniu 2020 roku aż 96% miejsc na całym świecie nie mogło świadczyć usług turystycznych ze względu na restrykcje związane z pandemią. Na kondycję branży ogromny wpływ ma również słabnący popyt na usługi turystyczne. W czasach, kiedy zasady podróżowania mogą w dowolnym momencie zmienić się bez ostrzeżenia, trudno jest planować wyjazd z dużym wyprzedzeniem. Nic więc dziwnego, że większość turystów odkłada plany wakacyjne na bliżej nieokreśloną przyszłość w nadziei, że sytuacja niebawem się ustabilizuje.
Straty polskiej branży turystycznej są jeszcze trudne do oszacowania. Z pewnością będą się różnić w zależności od konkretnego regionu kraju. Miejscowości nadmorskie, w których największy ruch panuje w okresie letnim, mogą odczuć mniej dotkliwe skutki pandemii niż inne województwa, w których rozłożenie ruchu w mniejszym stopniu zależy od pory roku. Na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych można było zauważyć spadek wartości akcji firm zajmujących się organizacją imprez turystycznych jeszcze przed zamrożeniem gospodarki. Miało to istotny wpływ na nastroje turystów. Według danych GUS-u liczba osób podróżujących po Polsce w marcu 2020 roku spadła o 65% w stosunku do ubiegłego roku, a wydatki na turystykę w pierwszym kwartale 2020 roku są niższe o 17%. Rzeczywista wielkość strat polskiej branży turystycznej nadal jednak jest nieznana. Będzie zależeć przede wszystkim od tego, kiedy zostanie w pełni przywrócony ruch turystyczny i jak szybko po zniesieniu ograniczeń zacznie rosnąć liczba podróżujących.
Wsparcie UE dla turystyki
W odpowiedzi na kryzys w turystyce spowodowany wybuchem pandemii koronawirusa Unia Europejska wprowadziła szereg instrumentów wsparcia dla przedsiębiorców i pracowników branży turystycznej, m.in.:
- wsparcie płynności finansowej;
- ulgi podatkowe;
- złagodzenie zasad pomocy państwa;
- tymczasowe zawieszenie przepisów UE dotyczących przydziałów czasu na start lub lądowanie.
Szczegółowe wytyczne i zalecenia dotyczące turystyki i transportu opublikowane w maju przez Komisję Europejską mają na celu pomóc branży turystycznej jak najszybciej wyjść z obecnego kryzysu, przy zachowaniu wszelkich niezbędnych środków bezpieczeństwa.
Dodatkową ochroną zostali również objęci podróżujący. Aby chronić ich prawa, Unia Europejska zaktualizowała wytyczne dotyczące praw pasażerów oraz dyrektywę w sprawie imprez turystycznych. Z kolei program Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności pomógł wrócić do kraju dziesiątkom tysięcy turystów, którzy utknęli za granicą z powodu koronawirusa.
Tarcza Antykryzysowa i ułatwienia dla branży turystycznej
Branża turystyczna w Polsce może liczyć również na wsparcie w ramach Tarczy Antykryzysowej. Z jakich programów mogą skorzystać organizatorzy turystyki?
- Korzystniejsze warunki finansowania działalności turystycznej i okołoturystycznej – program ułatwiający przedsiębiorcom spłatę pożyczki na rozwój turystyki w Polsce Wschodniej.
- Voucher na imprezę turystyczną – pomoc dla firm świadczących usługi turystyczne: 180 dni na zwrot pieniędzy za odwołaną imprezę turystyczną lub voucher.
- Obniżenie kosztów zawarcia umowy gwarancji oraz umowy ubezpieczenia na rzecz podróżnych w roku 2020 – możliwość modyfikacji sposobu obliczania deklarowanego rocznego przychodu (może się on odnosić do aktualnie ponoszonych strat z powodu koronawirusa).
- Dodatkowy kredyt dla Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego – kredyt udzielany przez bank BGK o maksymalnej kwocie w wysokości środków zgromadzonych na wyodrębnionym rachunku Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego na dzień 2 marca 2020 roku.
- Wprowadzenie domniemania niespełnienia wymagań sanitarnych w obiektach, w których są świadczone usługi hotelarskie – umożliwia to szybką reakcję służb sanitarnych w przypadku podejrzenia, że w hotelu znajduje się osoba zarażona koronawirusem. Dla turystów to również dodatkowa gwarancja, że w hotelach zgłoszonych do ewidencji są spełnione odpowiednie wymogi sanitarne.
- Zwrot składek z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego – pomoc finansowa na pokrycie bieżącej działalności (maksymalny zwrot to 15 zł od osoby).
Plany Polaków na wakacje 2020
Ogólnopolskie badanie przeprowadzone przez Profitroom SA pokazuje, że większość Polaków nie zamierza zrezygnować z urlopu ze względu na zagrożenie koronawirusem. Jednak aż 92,9% naszych rodaków planuje spędzić tegoroczne wakacje w kraju. 30% badanych rozważa wyjazd zagraniczny, ale wstrzymuje się z podjęciem decyzji i nie wyklucza, że jeśli sytuacja na świecie się nie unormuje, to lato spędzi w Polsce.
Mimo że kryzys spowodowany koronawirusem doprowadził do pogorszenia się warunków finansowych prawie 45% badanych, aż 61% z nich planuje wydać na wakacje dokładnie tyle samo, ile w zeszłym roku. Tylko 25% Polaków deklaruje, że będzie zmuszona wydać na usługi turystyczne mniej. Do najważniejszych czynników, które turyści będą brać pod uwagę, wybierając obiekt noclegowy, należy wprowadzenie podwyższonych standardów higienicznych (dezynfekcja, dostęp do maseczek i rękawiczek), a także przestrzeganie zaleceń epidemiologicznych w restauracjach i przestrzeniach wspólnych.
Przeprowadzone badanie pokazuje, że po okresie przymusowej izolacji Polacy chcą i planują wyjechać na wakacje. To z pewnością spowoduje ożywienie krajowej turystyki i pozwoli wszystkim członkom branży turystycznej spojrzeć w przyszłość z umiarkowanym optymizmem. Nie można jednak z całą pewnością stwierdzić, czy to wystarczy, żeby uchronić turystykę przed poważniejszym kryzysem. Rzeczywistość zmienia się w zawrotnym tempie, trudno więc o jakiekolwiek wiążące prognozy. Należy też pamiętać, że mimo stopniowego znoszenia obostrzeń pandemia nie została w 100% zażegnana. Możliwe, że w niedalekiej przyszłości przyjdzie nam się zmierzyć z drugą falą koronawirusa, która szybko zweryfikuje, czy podjęte środki ostrożności były wystarczające.