Raport „Polskie Startupy” to coroczny raport, który szeroko omawia sytuację polskich start-upów. Poprzednia jego edycja koncentrowała się na pandemii – rozpoczynając do podtytułu: „Covid Edition”. W tym roku podtytułu brak, chociaż pytania o zmiany spowodowane przez kryzys związany z wirusem, nadal się pojawiają. Raport koncentruje się na analizie tego, jak start-upy i ich środowisko wyglądają, i jak zmieniają się z roku na rok.  

Dojrzalsze firmy i młodsi founderzy 

Badane firmy są przede wszystkim dojrzalsze - już ponad połowa z analizowanych firm działa do dwóch lat, a 18% nawet dłużej - od 5 do 10 lat. Coraz większa dojrzałość, to coraz wyższe wyceny i przychody – w końcu to rok, kiedy doczekaliśmy się nieoficjalnie pierwszego polskiego jednorożca – DocPlanner. Jednak w tym roku obniżył się wiek founderów badanych start-upów – być może z powodu wywołanego pandemią kryzysu, coraz więcej młodych osób szukało dla siebie ścieżki kariery w założeniu start-upu. Do tej pory ten wiek systematycznie się zwiększał. 

- W tegorocznym badaniu tendencja odnośnie wieku founderów wydaje się odwrotna niż w latach poprzednich. Przybyło założycieli z najmłodszego pokolenia – odsetek takich, którzy zakładali swój startup w wieku 20-30 lat wzrósł z 28 proc. w 2020 r. aż do 37 proc. obecnie - mówi Tomasz Snażyk, prezes fundacji Startup Poland. Pytaniem pozostaje, czy liczba młodych founderów to nadchodzący trend, czy jednorazowe wahnięcie. 

W porównaniu z zeszłym rokiem start-upy więcej zarabiają. 59% badanych stwierdziło, że ich firma przynosi większe lub o wiele większe przychody niż w zeszłym roku. Tylko 9% zanotowało spadek przychodów. 

Podobnie ma się sprawa, jeśli chodzi o deklaracje miesięcznych przychodów. Miesięczne przychody wysokości 1 mln złotych odnotowało 9% badanych firm (w 2020 r. – 5%), spadły też odsetki tych zarabiających najmniej – poniżej 10 tys zł miesięcznie przyniosło 19% start-upów (20% w 2020 r.), a 10-50 tys. – 17% (w 2020 – 22%).  

Co robią polskie start-upy i skąd pochodzą? 

Jeśli chodzi o produkty polskich start-upów to najczęściej (22%) jest to AI i uczenie maszynowe. Nieco mniej (18%) wskazało e-commerce. Trzecie miejsce to medtech (13%), a niemal identyczny odsetek (12%) start-upów zajmuje się edukacją oraz obszarem „analityka, research tools, business inteligence”. W zeszłym roku sektor, do którego przypisują się start-upy nie był badany. 

Jeśli chodzi o model biznesowy – dominują SaaS (40%) oraz B2B Enterprise (36%), uzyskując zdecydowaną przewagę̨ nad B2C (20%). Z kolei, jeśli chodzi o sam produkt, 48% start-upów oferuje produkt webowy, 30% aplikację mobilną, a 24% - masowy produkt fizyczny. 

Większość polskich spółek technologicznych pochodzi z Mazowsza – 32% z nich. Reszta kraju notuje podobny rozkład młodych firm – ok, 8-9% na województwo. 

Polskie firmy myślą o ekspansji i narzekają na bariery  

Start-upy znad Wisły myślą też o ekspansji zagranicznej - niemal osiem na dziesięć z nich planuje wejść na nowe rynki zagraniczne w ciągu najbliższego roku (78%) Zdecydowanie pierwszoplanowym kierunkiem ekspansji zagranicznej rozważanym przez krajowe start-upy jest rynek unijny – aż 85% ankietowanych wskazało taką odpowiedź. Drugim priorytetowym rynkiem są Stany Zjednoczone i Kanada (53%). 40% wskazuje na pozostałe kraje Europy, a bardziej egzotyczne Australia i Ameryka Południowa to cel 15 i 14% start-upów. 

Istotnym z punktu widzenia młodych firm problemem utrudniającym rozwój są bariery regulacyjne - dla większości największą pozostaje nadmierna biurokracja – na ten aspekt zwraca uwagę̨ aż̇ 69%. ankietowanych. Innym ważnym czynnikiem blokującym rozwój sektora są̨ częste zmiany przepisów – ten problem wskazuje więcej niż̇ połowa start-upów (55%). Prawie co drugi zwraca uwagę̨ na fakt, że zachęty inwestycyjne w segmencie młodych firm technologicznych są̨ niewystarczające (46%.).

– Środowisko startupowe już od lat upomina się o ulgi podatkowe dla inwestorów. Przykłady, że jest to niezbędne, widać gołym okiem. Nie bez powodu tyle świetnych startupów powstaje w Stanach Zjednoczonych, gdzie dostęp do kapitału jest od lat bardzo łatwy. Naturalną cechą startupowych pomysłów jest zwiększone ryzyko niepowodzenia takiej inwestycji. Zachęty, np. w postaci ulgi podatkowej mogłyby znacząco pomóc w tej kwestii – ocenia Tomasz Snażyk.

Więcej o barierach, z którymi muszą mierzyć się start-upy znad Wisły, a także o tym jak na polski ekosystem patrzą zagraniczni inwestorzy i jaki mamy potencjał na kolejnego, po DocPlanner, polskiego jednorożca można przeczytać w najnowszym raporcie “Polskie Startupy 2021”, dostępnym na stronie http://ps2021.startuppoland.org/. Do danych dostępnych w raporcie będziemy także wracać w kolejnych tekstach na startup.pfr.pl!