Makerspace to otwarty warsztat – tak może brzmieć najprostsza definicja tego pojęcia. Jednak zarówno to określenie, jak i różne warianty tego rodzaju rozwiązania, wymagają nieco wyjaśnienia. Dowiedz się, czym naprawdę jest makerspace i co go łączy z ekosystemem start-upowym?
Wiele osób nie ma odpowiedniego miejsca i narzędzi pozwalających na spokojne rozwijanie swoich rzemieślniczych czy elektronicznych projektów. Część skomplikowanych sprzętów, takich jak np. drukarki 3D czy obrabiarki CNC jest na tyle droga, że trafiają do profesjonalnych warsztatów i zakładów produkcyjnych, pozostając poza zasięgiem hobbystów i osób początkujących. Dla nich powstają właśnie makerspace’y – przestrzenie dla twórców.
Takie miejsca mogą działać w różny sposób – zależnie od wielkości, przeznaczenia i ich inicjatorów. Makerspace mogą być tworzone przez osoby prywatne, firmy, parki technologiczne, uniwersytety, czy nawet biblioteki. Mogą koncentrować się na rzemiośle lub na elektronice i programowaniu (na przykład tzw. Hackerspace), a ich główną cechą wspólną jest zapewnienie społeczności wokół nich skupionej dostępu do narzędzi, które pozwolą jej członkom na realizację pomysłów.
Elementem przestrzeni występującym w większości makerspace jest zazwyczaj podstawowy warsztat, zawierający standardowe narzędzia, stolarnia, ślusarnia, pracownia druku 3D, warsztat elektroniczny czy warsztat CNC. Czasem pokój informatyczny lub nawet pracownia krawiecka.
Poza strefą twórczą w przestrzeni mogą znajdować się sale szkoleniowe, powierzchnia wystawiennicza, biura czy strefa coworkingowa – zwłaszcza w tych większych lub będących częścią parków technologicznych.
Ponadto użytkownicy tego typu rozwiązań mogą skorzystać z oferty warsztatów prowadzonych przez specjalistów – od podstawowych kwestii, takich jak obsługa lutownicy, po wspólne projektowanie i tworzenie prototypu czy kursy metodologii, takie jak np. design thinking. Usługi te mogą być kluczowe np. dla start-upu tworzącego fizyczny produkt – czy będzie to urządzenie elektroniczne, czy zupełnie analogowe.
Ważne jest także otoczenie i społeczność skupiona wokół makerspace’u – tak jak w wypadku np. akceleratorów czy campusów dla start-upów, takie miejsce pozwala zdobyć nowe kontakty wśród członków społeczności twórców i innowatorów. Często jest on też połączony z innymi rozwiązaniami wsparcia dla ekosystemu start-upów, od inkubatorów po wspomniane już parki technologiczne.
Jak wygląda kwestia opłat? Najczęściej jest to abonament – przy czym projekty połączone z przestrzenią coworkingową czy umieszczone na terenach parków technologicznych, często dostępne są bezpłatnie dla prowadzących działalność na ich obszarze. Jeśli rozwiązania tworzone są oddolnie, zamiast ustalonej opłaty może obowiązywać różnej wysokości składka. W wypadku makerspace’u uniwersyteckiego (jak np. w tym prowadzonym przez Uniwersytet Warszawski) czy umieszczonego w bibliotece, dostęp do wszystkich usług oferowanych przez przestrzeń może być darmowy.
Z ideą przestrzeni dla twórców wiążą się także pojęcie Fablabu (lub Fab Labu) – to specyficzna forma makerspace. Pierwszy Fab Lab został stworzony na Massachusets Institute of Technology – dzięki jego popularności i założonej na MIT fundacji, Fab Laby zaczęły rozpowszechniać się po całym świecie.
Co charakteryzuje Fab Lab? Przede wszystkim musi być dostępna publicznie i przynajmniej część usług lub warsztatów musi udostępniać za darmo. Ma też określony zestaw narzędzi, w który musi być wyposażony – każde laboratorium musi zawierać m.in. drukarkę 3D, strefę elektroniki z dostępnymi mikrokontrolerami, stolarnię czy ploter CNC. Fab Laby często prowadzą też warsztaty dla szkół i młodzieży.
Hackerspace to z kolei wywodząca się z kultury hackerskiej oddolna forma makerspace’u. Zazwyczaj koncentruje się na programowaniu i elektronice, ale może mieścić też inne elementy. Hackerspace’y zazwyczaj utrzymują się ze składek i mają mało sformalizowane zasady – prowadzą często hackathony i imprezy, koncentrując się na tworzeniu społeczności hackerów i elektroników, którzy tworzą wspólnie nowe projekty.
Jeśli jesteś zainteresowany makerspace’ami – mamy dla Ciebie dobrą wiadomość. Powstają one w całej Polsce – zarówno w formule Fab Labów, jak i przy uniwersytetach czy parkach technologii. W zeszłym miesiącu duży makerspace powstał na przykład w Gdańskim Parku Naukowo-Technologicznym z pomocą Politechniki Gdańskiej. Są też organizacje (tak jak prowadzący warszawski Fab Lab Robisz.to), które tworzą lub planują stworzyć, makerspace’y mobilne. Dlatego można zaprosić przestrzeń twórców do swojej miejscowości… lub stworzyć ją samemu!
Wśród źródeł finansowania start-upów, o których mogliście przeczytać na naszej stronie były fundusze VC czy aniołowie biznesu. Czas na finansowanie, z którego Polacy korzystają najchętniej, czyli bootstrapping. Brzmi obco? Tłumaczymy co to takiego!
