Publikacja „Innowacje dla miast. Wyzwania we współpracy samorządów z przedsiębiorstwami technologicznymi” oparta jest w dużej mierze na przeprowadzonej ankiecie i pogłębionych wywiadach z przedstawicielami świata biznesu i urzędów lokalnych. Co ciekawe, jak wynika z zebranych w ten sposób informacji, tylko jedna trzecia z 68 badanych samorządów, ma doświadczenie współpracy z innowacyjną firmą technologiczną. Średnie miasta najczęściej deklarują realizację projektów we współpracy ze start-upami w obszarze cyfryzacji miejskich usług.

- To pierwsza analiza dotycząca współpracy samorządów z przedsiębiorstwami technologicznymi opublikowana w Polsce. Postawiliśmy sobie za cel, by precyzyjnie zdiagnozować profil i bolączki obu stron, przygotować zestawienie firm współpracujących z miastami w naszym kraju, a na tej podstawie zaproponować rekomendacje dla skutecznej budowy mostu pomiędzy administracją lokalną a startupami. Naszym zdaniem, to niezwykle istotny temat biorąc pod uwagę wyzwania związane z koniecznością cyfrowej i zielonej transformacji polskiej gospodarki oraz rolę, którą mają do odegrania miasta w kooperacji z przedsiębiorcami w tym procesie – powiedział Paweł Grzegorczyk, koordynator programu PFR dla Miast.

Jak wynika z danych GUS, cyfryzacja samorządów jest wciąż na niskim poziomie. Jedynie 26,5% gmin korzysta z systemów EZD (elektroniczne zarządzanie dokumentacją) jako podstawowego sposobu dokumentowania przebiegu załatwiania i rozstrzygania spraw. Z kolei 22,6% JST udostępnia aplikacje możliwe do pobrania na urządzenia mobilne oferujące e-usługi. W 2019 r. zakup usług w chmurze obliczeniowej deklarowało 30,8% jednostek administracji publicznej.

Kolejnym problemem jest fakt niekorzystania z rozwiązań, które zostały przewidziane specjalnie dla ułatwienia współpracy samorządów z firmami technologicznymi, takich jak formuła partnerstwa innowacyjnego. Niestety, według danych pochodzących z ogłoszeń opublikowanych w Biuletynie Zamówień Publicznych, w 2020 r. nie było takich przetargów.

A jeśli już samorządy i start-upy współpracują…

Jak wynika z analizy, najczęściej czynią to w obszarach transportu, bezpieczeństwa, edukacji, opieki zdrowotnej, gospodarki komunalnej oraz obsługi administracyjnej. Istnieją dwa podstawowe modele realizacji takiej kooperacji:

B2G (ang. Business-to-Government) – przedsiębiorstwo dostarcza produkt/usługę bezpośrednio dla jednostki samorządu terytorialnego, startując w przetargu i realizując projekt finansowany z budżetu miasta.

B2G2C (ang. Business-to-Government-to-Citizen) – przedsiębiorstwo współpracuje z samorządem przy dostarczaniu swojego produktu/usługi dla mieszkańców.

Firmami, które stworzyły wiele rozwiązań z zakresu cyfryzacji samorządów i cyberbezpieczeństwa są powstałe w latach 90 – tych Asseco i Comarch. Natomiast do dynamicznie rozwijających się przedsiębiorstw technologicznych, również oferujących rozwiązania w tym zakresie zaliczają się: Lerta, Airly, Skriware, SIDLY czy SEEDiA. Według danych platformy Dealroom, firmy te są w fazie zalążkowej (ang. seed) lub na etapie Serii A, a ich wartość oscyluje na poziomie 5 – 10 mln euro (22 – 45 mln zł). Mimo tych stosunkowo niskich wycen, inwestycje funduszy Venture Capital w Polsce nabierają rozpędu, o czym świadczy 70% wzrost łącznej wartości transakcji w 2020 r.

Niestety, większość polskich firm, które oferują cyfrowe rozwiązania dla miast i gmin, prowadzi działalność tylko na rodzimym rynku. Wynika to z ograniczonej skalowalności wyżej wymienionych modeli biznesowych. Kolejnym problemem jest stosunkowo niewielka liczba przedsiębiorstw posiadających unikalne na tle zagranicznej konkurencji rozwiązania technologiczne.

Co ważne, miasta, które zdecydowały się na realizację projektów z innowacyjnymi firmami, wyniosły z niej pozytywne doświadczenia. Aż 82% ankietowanych oceniło tę współpracę dobrze lub bardzo dobrze. Taka sama liczba samorządów deklaruje chęć realizacji podobnych projektów w przyszłości.

O czym ich zdaniem powinny pamiętać firmy technologiczne chcące podjąć współpracę z samorządem?

Głównym celem współdziałania władz lokalnych ze start-upami jest stworzenie rozwiązań odpowiadających na istniejące już potrzeby miasta. Ważne jest zatem, by firmy wsłuchiwały się w głos samorządów, co pomoże stworzyć usługę dostosowaną do specyfiki miasta i jego problemów. To także istotny element wpływający na obustronne zaufanie.

- Firmy muszą zrozumieć, że miastu zależy na rozwiązaniu dopasowanym do potrzeb urzędu, a nie powtarzalnym produkcie, który nie jest kompatybilny z innymi systemami używanymi przez samorząd - wskazała Ewa Fudali-Bondel, Naczelnik Wydziału Przedsiębiorczości i Obsługi Inwestorów w Dąbrowie Górniczej.

Twórcami analizy „Innowacje dla miast. Wyzwania we współpracy samorządów z przedsiębiorstwami technologicznymi” są Paweł Grzegorczyk i Piotr Grudzień, którzy odpowiadają za rozwój programu Polskiego Funduszu Rozwoju dla Miast, złożonego z oferty edukacyjnej i doradczej dla samorządów w zakresie nowych technologii. Dzięki PFR dla miast zrealizowane zostały takie inicjatywy jak Hackathon dla Miast czy Akademia Miast Przyszłości.

- Sposób funkcjonowania samorządów znacząco różni się od firm z sektora prywatnego. Ograniczenia formalnoprawne związane z wydatkowaniem publicznych pieniędzy oraz stosunkowo niska świadomość technologiczna przedstawicieli miast sprawia, że model B2G nie jest łatwy dla startupów. Z drugiej strony wdrożenie innowacyjnej usługi w samorządzie bywa trampoliną do sukcesu młodej firmy – projekty dla lokalnych społeczności pozwalają sprawdzić rozwiązanie na licznej grupie użytkowników i niosą za sobą duże korzyści wizerunkowe. Ponadto, w Polsce mamy prawie 1000 miast, co stanowi dużą bazę do skalowania – wskazał Piotr Grudzień, specjalista ds. rozwoju innowacji w PFR.

Zapraszamy do zapoznania się z pełną treścią analizy, którą znajdziecie na stronie.