„Hackathon dla miast” był pierwszym tego typu wydarzeniem, dedykowanym wyłącznie samorządom, a jak można przeczytać choćby w publikacji „Innowacje dla miast. Wyzwania we współpracy samorządów z przedsiębiorstwami technologicznymi”, cyfryzacja urzędów miejskich jest na wciąż niezadawalającym poziomie.

Podczas hackathonu 48 zespołow przez ok. 48 godzin pracowało nad rozwiązaniami odpowiadającymi na problemy czterech miast - Zduńskiej Woli, Stargardu, Świdnika i Chełma. Zostały one wybrane spośród 30 zgłoszeń przesłanych przez małe i średnie miasta. Cztery zwycięskie drużyny zdobyły nagrody z puli 120 tys. zł.

Praca nad stworzeniem rozwiązań, jak i nad wdrożeniami, była wyzwaniem zarówno dla programistów, jak i dla urzędników, którzy musieli zapoznawać siebie nawzajem z meandrami cyfrowej i administracyjnej rzeczywistości. W przypadku trzech miast - Stargardu, Świdnika i Zduńskiej Woli, zakończyło się ono sukcesem i pełną implementacją rozwiązania w mieście. Niestety, w przypadku Chełma nie doszło do odbioru wdrożenia ze względu na niespełnienie przez zespoł projektowy wymagań funkcjonalnych w wyznaczonym terminie. To pokazuje, że wprowadzanie cyfrowych rozwiązań w społecznościach lokalnych, tak jak prowadzenie start-upów, obarczone jest ryzykiem. 

Jakie rozwiązania dla miast udało się wypracować programistom?

Czystsze powietrze w Zduńskiej Woli

Zespół GBX Soft stworzył wraz z pracownikami ratusza w Zduńskiej Woli aplikację Stop Smog, odpowiadającą na wieloletni problem miasta dotyczący zanieczyszczonego powietrza. Jego główną przyczyną jest korzystanie z przestarzałych instalacji grzewczych, dlatego Urząd Miasta (UM) Zduńskiej Woli już od dłuższego czasu starał się edukować mieszkańców w zakresie konieczności odchodzenia od tzw. kopciuchów oraz oferować im dotację na wymianę pieców.

Działania te okazały się być jednak niewystarczającymi, stąd pomysł na wzięcie udziału w „Hackathonie dla miast” i stworzenie aplikacji Stop Smog. Ma ona pokazywać mieszkańcom możliwości, z których mogą skorzystać przy wymianie starych pieców, na nowy system grzewczy, w zależności od lokalizacji ich miejsca zamieszkania. Aplikacja ta ma łączyć działania edukacyjne z ułatwieniem mieszkańcom wyliczania kosztów wymieniania źródła ciepła na ekologiczne oraz szacunkowej eksploatacji w kolejnych latach.

Wybrane podczas hackathonu rozwiązanie stworzone przez zespół GBX Soft, składa się czterech głównych elementów:

• informacyjnej strony internetowej;
• kalkulatora inwestycji transformacji energetycznej gospodarstwa domowego
• generatora wniosku o dotację dla mieszkańców Zduńskiej Woli;
• panelu CMS, zbierającego dane i statystyki na temat wyliczeń i aktywności użytkowników.

Pierwsze efekty wdrożenia są już widoczne w postaci wzrostu zainteresowania wśród mieszkańców wymianą tzw. kopciucha. Dzięki powstaniu aplikacji, urzędnik nie musi każdej osobie tłumaczyć jakie możliwości wymiany systemu grzewczego i na jakich zasadach posiada, lecz może odesłać do prostego narzędzia wskazującego krok po kroku drogę postępowania w tym zakresie – dostosowaną osobno do każdego użytkownika.

Transport szyty na miarę Świdnika

Świdniccy urzędnicy chcąc usprawnić komunikację miejską i dostosować ją do potrzeb mieszkańców, wpadli na pomysł stworzenia aplikacji, która pomagać będzie monitorować ich mobilność. Wcześniej miasto próbowało zbierać w tym celu dane poprzez badania ankietowe oraz korzystało z wiedzy stowarzyszeń rowerowych działających na terenie Świdnika, jednak zdobywali w ten sposób informacje cząstkowe i niereprezentatywne.

Zespół AiRonmen podczas „Hackathonu dla Miast” zaproponował rozwiązanie tej sytuacji poprzez stworzenie „Agregatora Mobilności Mieszkańców”. To oprogramowanie służące do użytku pracowników Urzędu Miasta, pokazujące sposób poruszania się mieszkańców w czasie rzeczywistym. Dzięki analizie obrazu kamer miejskich, system ten dokona średnich pomiarów liczby pieszych, rowerzystów i samochodów w danym punkcie. Stworzenie i uruchomienie rozwiązania wymagało konkretnych rozwiązań technicznych - aplikacji serwerowej agregującej dane z Zakładu Transportu Miejskiego w Lublinie i monitoringu miejskiego oraz aplikację serwerową analizującą obraz z kamer monitoringu miejskiego.

Działające już oprogramowanie pozwoli urzędnikom na analizę danych z różnych przedziałów czasowych: jednej godziny, dnia, tygodnia, a nawet miesiąca. Gromadzone informacje zostaną podzielone na 3 kategorie: piesi, samochody i rowerzyści. Miasto wskazuje jednak, że korzyści z rozwiązania będą obserwowane w dłuższej perspektywie – kiedy na podstawie zebrania większej ilości danych zaistnieje możliwość dokonania w szybki sposób analizy i porównania miejsc najbardziej/ najmniej uczęszczanych.

- Świdnik bardzo rzetelnie i z pełnym zaangażowaniem podchodził do naszego projektu. Otrzymywaliśmy bardzo szybko odpowiedzi na emaile, pomoc techniczna w sprawach kamer monitoringu i serwerów również była bardzo sprawnie zorganizowana. Nie napotkaliśmy żadnych barier nie do przejścia. Jedynym nie w pełni pozytywnym doświadczeniem była przeciągająca się biurokracja wokół projektu, tworzenia umów i procedur RODO, lecz z naszego doświadczenia wynika, że jest to w pewnym sensie norma w pracy z dokumentami prawniczymi i licencjami – wskazał Adam Radomski z zespołu AiRonmen.

Miejski, choć wirtualny, rynek w Stargardzie

Urzędnicy ze Stargardu zwrócili uwagę na fakt, że pandemia znacznie odbija się na sprzedaży produktów i usług w sektorze mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw. Mniejsze firmy, nawet te funkcjonujące w mieście od lat, z uwagi na brak kanałów dotarcia do klientów i mniejszą mobilność mieszkańców, zaczęli masowo przegrywać konkurencję z dużymi sieciami handlowymi i koncernami.

Władze miasta postanowiły zgłosić się do „Hackathonu dla miast” z pomysłem prostej aplikacji mobilnej, która byłaby namiastką rynku miejskiego, ale w świecie wirtualnym. Platforma oferowałaby przedsiębiorcom możliwość łatwego i intuicyjnego dodawania produktów i podstawowych danych o nich w postaci zdjęć, ceny i lokalizacji firmy. Biorąc pod uwagę brak kompetencji cyfrowych wielu kupców, aplikacja miała za zadanie także upraszczanie kwestii płatności oraz umożliwianie zamawiania produktów z dostawą bezpośrednio do klienta lub do paczkomatu, co umożliwia realizowanie zakupów z dbaniem o bezpieczeństwo.

Stworzony podczas „Hackathonu dla miast” projekt, który najlepiej wpisał się w te potrzeby to aplikacja „znani-lokalnie.pl” stworzona przez Rzeszów Smart Team. Ich rozwiązanie opiera się na trzech modułach: części publicznej, dostępnej dla mieszkańców, dokonujących zakupów lub rezerwacji usług; części przeznaczonej dla firmy, umożliwiającej dodawanie zdjęć, informacji produktowych, danych firmy oraz zarządzania produktami i usługami oraz trzeciego modułu, czyli panelu administratora, dzięki któremu miasto ma zarządzać produktami i usługami w aplikacji.

W celu stworzenia aplikacji, miasto udostępniło programistom m.in. wypracowane w ramach wcześniej stworzonej platformy - www.kupujlokalnie.stargard.pl doświadczenia w zakresie programowania, dane i kontakty firm obecnych na platformie, jak również dostęp do analityki serwisu. Jak w ocenie urzędników przebiegło to wdrożenie?

- Oceniamy współpracę jako ciekawą i na pewno zwiększającą poziom naszej wiedzy na temat startupów, funkcjonowania młodych firm i segmentu IT. Sukces ostatecznego rozwiązania na pewno zależy na efektywnym połączeniu technologii i podejścia do wdrażania aplikacji wśród przedsiębiorców, co jest nie mniej trudnym wyzwaniem niż sam proces tworzenia rozwiązania - wskazał Arkadiusz Kocikowski, Dyrektor Biura Funduszy Europejskich i Rozwoju Gospodarczego w Stargardzie.

• Jak skutecznie tworzyć hackathony, szczególnie te odpowiadające na miejskie problemy?
• Na co szczególnie zwracać uwagę tworząc zespół do udziału w hackathonie?
• Dlaczego nie zawsze udaje się wdrożyć wypracowane wcześniej rozwiązania?

Odpowiedzi na te pytania znajdziesz na stronie pfrdlamiast.pl. 

Obejrzyj także relację wideo z Hackathonu dla miast:

Dowiedz się więcej o tym, jak zmieniają się polskie miasta i jak skutecznie wprowadzać w nich innowacje z rozmowy Elizy Kruczkowskiej, Dyrektor Departamentu Rozwoju Innowacji w PFR z ekspertami z zakresu Smart City - Anną Dwurnik i Szymonem Ciupą.