Generatywna AI jest w ciągu ostatnich miesięcy na ustach wszystkich. Polski ekosystem sztucznej inteligencji (AI) jest wciąż w fazie rozwoju, ale rozwija się dynamicznie, zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym. Przyjrzymy się podmiotom i organizacjom, które zajmują się rozwojem AI.

Sektor publiczny

Państwo nad rozwojem rozwiązań AI działa już od dłuższego czasu. W roku 2020 rada ministrów przyjęła „Politykę dla rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce od roku 2020” zwaną też Polityką AI. Ten dokument, podobnie jak zbliżone plany w innych krajach europejskich (i nie tylko, swoje strategiczne dokumenty mają choćby USA, Chiny, Japonia czy Indie) ustanawia zarówno krótkoterminowe cele rozwojowe dla Polski, jak i plany na dłuższy okres czasu (po 2027 roku). W ramach realizacji strategii powstał szereg publicznych podmiotów, które mają wspomagać rozwój ekosystemu.

Na poziomie ministerialnym istnieją dwa główne zespoły działające nad realizacją dokumentu – Grupa Robocza ds. AI przy Ministerstwie Cyfryzacji – pełniąca funkcję doradczą, walidacyjną i projektową we wcielaniu polityki AI. Składa się na nią szereg podgrup, od zajmującej się rozwojem umiejętności cyfrowej, przez dane, konkretne sektory przemysłu aż po badania, etykę czy prawo. Drugim jest Zespół Zadaniowy ds. realizacji polskiej Polityki AI w KPRM – który ma koordynować zadania i wysiłki resortów publicznych we wdrażaniu AI.

Publicznym ośrodkiem badawczo-rozwojowym działającym w obszarze sztucznej inteligencji i ekonomii cyfrowej jest IDEAS NCBR, należący do Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Jego misją jest wsparcie rozwoju tych technologii w Polsce, poprzez stworzenie platformy łączącej środowisko akademickie z biznesowym. NCBR prowadzi także krajowy punkt kontaktowy europejskiego programu badawczego ADRA (AI, Data and Robotics Association) w ramach programu Horyzont Europa.

Jeśli chodzi o działalność badawczą warto zwrócić uwagę na Centrum Zastosowań Sztucznej Inteligencji i Analiz Danych NASK – zajmujące się koordynacją, inicjowaniem oraz rozwojem projektów związanych zastosowaniem sztucznej inteligencji ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb administracji publicznej, cyberbezpieczeństwa, edukacji oraz mediów oraz OPI PIB - Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy, który tworzy badania na styku technologii i nauki – w tym m.in. medycyny. Znany jest m.in. ze stworzenia Zintegrowanego Systemu Informacji o Szkolnictwie Wyższym i Nauce POL-on, w skład którego wchodzą m.in. rozwiązania antyplagiatowe, czy platformy do weryfikacji karier absolwentów, czy system do ewaluacji dorobku naukowego uczelni. OPI PIB planuje w tym roku otwarcie Centrum Badań nad Sztuczną Inteligencją i współpracuje z IDEAS NCBR nad wspólnymi działaniami związanymi z AI w nauce.

W Polsce działa również wiele instytutów badawczych i uniwersytetów, które prowadzą badania nad sztuczną inteligencją oraz szkolą specjalistów w tej dziedzinie. Warto tu wspomnieć np. MI2.AI - grupę badawczo-edukacyjną Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW i PW – zajmującą się choćby edukacją, badaniem standardów dla AI, czy analizą modeli machine learning, Katedrę Informatyki Medycznej i Sztucznej Inteligencji Politechniki Śląskiej czy Katedrę Sztucznej Inteligencji Politechniki Wrocławskiej.

Podmioty niepubliczne

W Polsce istnieją również niepubliczne inicjatywy mające na celu popularyzację wiedzy na temat AI, i tworzące szereg wydarzeń, takich jak tematyczne konferencje, szkolenia czy hackathony. Wśród tych najważniejszych warto wymienić AI POLAND, koncentrujący się na AI projekt fundacji Digital Poland, a także Warsaw.AI – cykliczne spotkania praktyków Sztucznej Inteligencji, chyba pierwszą lokalną społeczność w tej branży w Polsce.

Przyglądając się bliżej ekosystemowi warto zwrócić uwagę także na Koalicję AI w Zdrowiu – zrzeszającą zarówno lekarzy jak i twórców medycznych algorytmów, która chce zwracać uwagę na szczególne aspekty wykorzystania sztucznej inteligencji w medycynie. Koalicja stworzyła m.in. Białą księgę AI w Praktyce Klinicznej – która ma na celu zidentyfikowanie najważniejszych pytań i wątpliwości, które rodzą się w codziennej praktyce stosowania AI w medycynie (np. dane, odpowiedzialność za błędną diagnozę) i zaproponowanie rozwiązań. Inną ciekawą organizacją jest Women in AI, tworzący zakończony już projekt naukowy HearAI - model cyfrowy i tłumacz polskiego j. migowego.

Podsumowując, polski ekosystem AI rozwija się dynamicznie, zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym. Wciąż jednak potrzebne są dalsze inwestycje w rozwój infrastruktury oraz kształcenie specjalistów w tej dziedzinie – i przede wszystkim wprowadzanie inicjatyw łączących dość jeszcze rozproszone środowisko.