Kierunek innowacje  

Niejedna firma zapewne chciałaby z łatwością tworzyć nowe usługi lub produkty, zdobywać nowych klientów czy eliminować bariery rozwoju. Rzeczywistość jest okazuje się inna, a pobudzenie innowacyjności we wspomnianych obszarach wymaga od organizacji ustrukturyzowanych działań na wielu płaszczyznach. Mimo trudu jaki trzeba włożyć, można liczyć na obiecujące rezultaty. Badania Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości pt. „Monitoring innowacyjności polskich przedsiębiorstw” (2020) potwierdzają, że polskie przedsiębiorstwa widzą szereg korzyści, jakie wynikają z innowacyjnej działalności. Przedsiębiorcy najczęściej wskazują, że wprowadzanie udoskonaleń pozytywnie wpłynęło na poprawę jakości obsługi klienta (54 proc.), zwiększenie zdolności dostosowania się do wymogów klientów (51 proc.), podniesienie jakości usług (51 proc.), zwiększenie wydajności pracy (43 proc.) i pozyskanie nowych klientów (43 proc.). 

Korzyści z wprowadzania innowacji mogą wymierne natomiast to jakie kroki i pracę wykonać w ich kierunku nie zawsze jest oczywiste. Według Badania Dojrzałości Innowacyjnej (BDI) przeprowadzonego na próbie ponad stu dużych przedsiębiorstw wynika, że zaledwie 3% firm jest innowacyjne. Dlaczego tak jest i od jakich działań zacząć myśląc o innowacjach? 

Chociażby od zbadania potencjału do innowacji. Polski Fundusz Rozwoju z myślą o dużych firmach przemysłowych i usługowych (powyżej 100 pracowników) zmagających się z wewnętrznymi procesami innowacji, stworzył bezpłatne narzędzie diagnostyczne pozwalające ocenić poziom dojrzałości innowacyjnej przedsiębiorstwa m.in. w obszarach, kultury organizacyjnej, procesów, usług czy marketingu. Po odpowiedzi na szereg pytań, firma otrzymuje porównanie poziomu dojrzałości względem innych spółek działających w jej branży, zestaw rekomendacji do wprowadzenia usprawnień oraz możliwość indywidualnego spotkania doradczego z ekspertami PFR.  

Potencjał przedsiębiorstw  

Badanie Dojrzałości Innowacyjnej jest zaledwie pierwszym krokiem do rozpoczęcia zmian. Po otrzymaniu diagnozy rekomendowane są kolejne kroki takie jak stworzenie strategii rozwoju innowacji czy powołanie dedykowanego zespołu. Następnie przychodzi pora na działania usprawniające, zarówno te kierowane do wewnątrz jak i do zewnątrz firmy.   

Na początku warto spojrzeć do wewnątrz firmy, czyli na pracowników. Pracownicy stanowią ogromny potencjał innowacyjności firmy, a ich dobre samopoczucie bezpośrednio przekłada się na potencjał wprowadzania innowacji. Jak więc wspierać postawy ukierunkowane na innowacyjność właśnie wśród pracowników? Jedną popularnych form jest aktywizacja innowacji pracowniczych, czyli stworzenie przestrzeni do zgłaszania pomysłów i ich późniejszego wdrażania. Zaangażowanie pracowników z różnych szczebli i działów wpłynie na wzbudzenie w nich poczucia współodpowiedzialności za firmę i wpływu na jej działalność. W zależności od stopnia dojrzałości kultury innowacji oraz zaplanowanych celów, innowacje pracownicze można rozwijać poprzez: akceleratory wewnętrzne (program wsparcia pomysłu do momentu jego wdrożenia) czy programy intraprzedsiębiorczości (nastawione na wyławianie i weryfikowanie potencjalnych innowatorów-pracowników). Dodatkowo w trakcie zarządzania zmianą w firmie warto wspierać pracowników poprzez oferowanie im udziału w różnych kursach czy warsztatach np. z zakresu procesów i metodyk kreatywnych, które przyczyniają się do rozwoju kultury innowacji i kreatywności. 

Jakie korzyści płyną z innowacji wewnętrznych dla organizacji i pracowników? Po pierwsze dla firm jest to szansa na poprawę efektywności operacyjnej, wzrost przychodów i dostęp do rozwiązań usprawniających procesy i usługi. Po drugie dla pracowników tego typu projekty toi szanse na rozwijanie swoich kompetencji czy wzrost otwartości na współpracę z innymi. 

Czy to się udaje i kto z takich rozwiązań korzysta?  Wśród przykładów udanych innowacji pracowniczych w formacie platform (model otwartych innowacji), które bezpośrednio zbierały pomysły pracowników są m.in. Idea Storm (Dell), My Starbucks Idea (Starbucks), Henkel Innovation Challenge (Henkel), IBM’s Idea Jams (IBM) czy Bank Pomysłów (BZ WBK). 

Co zatem można zrobić na zewnątrz firmy, aby wpłynąć na jej innowacyjność? 

W tym przypadku im większa jest otwartość firmy na kontakty i wymianę doświadczeń z zewnętrznymi podmiotami, tym lepiej dla jej rozwoju i poziomu innowacyjności. Od lat na popularności zyskuje model współpracy i nawiązywanie relacji biznesowych małych przedsiębiorstw z korporacjami. W zależności od przybranej formy współpracy, firmy w różnym stopniu angażują zewnętrznych partnerów i podmioty (np. klientów, dostawców) w proces pracy nad innowacjami. Do przykładów takiej współpracy należą m.in. akceleratory biznesowe, inkubatory innowacji, korporacyjne fundusze inwestycyjne (najczęściej wśród dużych firm) czy platformy współpracy.  

Do udanych współprac z rodzimego rynku można przytoczyć przedsiębiorstwa z różnych programów akceleracyjnych, jak np. PARP-u „Scale Up by Polska Przedsiębiorcza”. Wśród nich dla przykładu znajduje się duża, polska firma spożywcza Maspex, która przy współpracy z software house’ LeanCode wykorzystała „ContentBox”, narzędzie do automatyzacji i kreowania kampanii marketingowych. Obecnie cała komunikacja w ramach ponad 30 marek należących do grupy Maspex zarządzana jest przez wyspecjalizowane zespoły marketingowe firmy. Rozwiązanie to znacząco wpłynęło na poziom digitalizacji procesów komunikacyjnych i promocyjnych w firmie Maspex. A jak zyskał na współpracy start-up? LeadCode zyskał ważnego klienta, odbiorcę usługi i możliwość testowania kolejnych produktów w większej firmie.  

PFR wspiera firmy w pobudzaniu innowacyjności 

W ramach Polskiego Funduszu Rozwoju działa Sieć Firm Przyszłości PFR, która wspiera duże firmy w budowie kompetencji potrzebnych do wprowadzania zmian w organizacji i wzmacniania ich konkurencyjności na rynku w obszarze innowacji, cyfryzacji i transformacji energetycznej. Wśród form wsparcia jest m.in. powyżej wspomniane narzędzie diagnostyczno-badawcze, czyli Badanie Dojrzałości Innowacyjnej.  

Kolejnym przykładem są bezpłatne programy on-line, których zakres tematyczny jest odpowiedzią na wyzwania firm związanych z innowacyjnością, jak kursy „Przedsiębiorstwo Gotowe na Przyszłość”, czy też „Projektanci Design Thinking” 

Sieć Firm Przyszłości PFR również przygotowała serię dedykowanych warsztatów.  Dla przykładu dzięki  warsztatom „Projektanci Design Thinking - kreatywny sprint w Twojej organizacji” firmy (zespoły bądź osoby indywidualne)  dowiedzą się w praktyce, jak tworzyć nowe rozwiązania gotowe do testowania i wdrożenia przy wykorzystaniu metodyki design thinking.