ESOP i PSA – czy pracownik nowego start-upu będzie mógł zostać milionerem?
Prosta Spółka Akcyjna (PSA) to nowa forma działalności gospodarczej, którą łatwiej jest założyć i prowadzić i prowadzić niż spółkę akcyjną w tradycyjnym jej rozumieniu. Jest to forma stworzona dla start-upów. Czy prowadząc ją, można pracownikom dać akcje spółki? I jaką rolę odgrywa w tym procesie „Polski Ład”? Przeczytajcie!
Akcjonariat pracowniczy - Employee Stock Option Plan (ESOP), czyli opcje na akcje spółki dla pracowników, to rozwiązanie, które dla wielu może być zachętą do zatrudnienia się w start-upie. W końcu, jeśli projekt odniesie sukces, mogą stać się nawet milionerami – tak zdarzyło się wg. portalu Sifted w wypadku 76 obecnych i byłych pracowników Revoluta, których udziały w firmie mają wartość powyżej miliona dolarów. W momencie, w którym rekrutacja specjalistów do nowej firmy bywa trudna (jak robić to dobrze przeczytasz w tekście Filipa Małka z HR Hints), udziały w spółce mogą być zachętą, żeby dla start-upu pracować, a także dodatkową motywacją, żeby wykonywać swoją pracę jak najlepiej.
ESOP może być użyty w wypadku pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, ale także współpracujących z firmą na podstawie umowy B2B, partnerów, doradców czy nawet zarządzających start-upem. Szczegółowe informacje o tym, jak ustalić plan w firmie znajdziesz w naszym przekrojowym tekście o ESOP, ale dla start-upów ważne są nowe ustalenia związane z Polskim Ładem i Prostą Spółką Akcyjną.
PSA będzie pozwalała na dawanie pracownikom opcji na akcje
Prosta Spółka Akcyjna to nowa forma działalności gospodarczej, która w założeniu przeznaczona jest dla start-upów. PSA można zakładać od lipca. Wśród jej zalet jest m.in. możliwość rozpoczęcia działalności szybko i już za złotówkę, a także możliwość wyboru spomiędzy różnych modeli zarządzania. Jeśli chodzi o ESOP – PSA będzie pozwalało obejmować akcje w zamian za wkład niematerialny, w tym zakładając ESOP (więcej o Prostej Spółce Akcyjnej przeczytasz tu).
Dlaczego „będzie pozwalało”? Bo do tej pory nie było to pewne. Jak zauważyła fundacja Startup Poland, PSA nie została ujęta w zapisach ustawy o PIT, dlatego nie było wiadomo, jakie podatkowe skutki będzie miało przekazanie akcji pracownikowi – zwłaszcza w tak szczególnym i nowym przypadku jakim jest uzyskanie akcji za pracę czy inne wykonane dla firmy czynności. Aż do sierpnia Startup Poland prowadziło w tej sprawie rozmowy z ministerstwem.
- Mimo niedawnego wejścia w życie PSA, wprowadzenie w niej programu ESOP jest blokowane przez brak wskazania PSA w ustawie o PIT (a konkretnie w art. 24 ust. 11 b tej ustawy), która definiuje program motywacyjny w kontekście skutków podatkowych jego realizacji i określenia momentu uzyskania przychodu ze zbycia akcji uzyskanych w ramach programu motywacyjnego - wyjaśnia Marta Pawlak, Head of Public Policy Startup Poland.
Ministerstwo uznało te obawy za zasadne. Poprawki do ustawy o PIT, które pozwolą na oferowanie pracownikom prostych spółek ESOP są częścią pakietu zmieniających prawo podatkowe ustaw znanego jako „Polski Ład”. W praktyce taka możliwość będzie obowiązywać najprawdopodobniej od 1 stycznia 2022 r.
