Odpowiednie motywowanie pracowników i ciągłe dbanie o ich efektywność to jedno z największych wyzwań związanych z ludźmi, przed jakimi stoją founderzy i managerowie start-upów. Utrzymanie wysokiego poziomu wydajności zespołu w tak zmiennych warunkach, jakimi charakteryzują się dynamicznie rozwijające się firmy, wymaga od liderów ogromnego zaangażowania i dbałości o aspekty związane z kulturą i komunikacją. Jak sprawić, aby nasz zespół był zmotywowany do działania i pracownicy angażowali się w pełni w prowadzone projekty, a firma szybko i odpowiednio się skalowała? Co liderzy mogą zrobić, żeby wykorzystać w pełni potencjał zatrudnionych ludzi i wspólnie z nimi osiągnąć zamierzone cele? 

Przede wszystkim powinniśmy zacząć od określenia źródeł indywidualnej motywacji pracowników, które  - najprościej - możemy podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne. Do motywatorów zewnętrznych możemy zaliczyć m.in. pieniądze, pochwały i kary, bonusy, nagrody, awanse czy tablice wyników. Są to wszystkie te czynniki, które mają zachęcić nas do pewnego zachowania na zasadzie przysłowiowej marchewki i kija.

Przy budowaniu systemu motywacyjnego nie możemy pominąć tych czynników, ponieważ mają one wpływ na poziom zaangażowania i efektywność zespołu, jednak w przypadku start-upów, nie są one najważniejszym elementem motywującym. Dzieje się tak, ponieważ zewnętrzne bodźce zawężają naszą uwagę i koncentrują nasz umysł na konkretnym, powtarzalnym zadaniu, które pozwoli nam osiągnąć cel (dostać awans, podwyżkę, pochwałę). W sytuacji, w której skupimy się wyłącznie na zewnętrznych motywatorach, możemy mieć do czynienia z efektem nadmiernego uzasadnienia własnego postępowania wśród naszych pracowników. To sytuacja, w której zewnętrzne przyczyny naszego działania prowadzą do utraty wewnętrznej motywacji. Dlatego przesadnie wysokie nagrody za wykonywanie czynności, które lubimy, mogą doprowadzić do tego, że przestaną nam sprawiać przyjemność. 

Praca w start-upie wymaga dużej kreatywności, elastyczności i chęci eksperymentowania. Nie ma ściśle określonych instrukcji działania i rutyny. W takich warunkach bardzo ważne jest, aby zadbać o te czynniki motywujące, które pochodzą z wewnątrz. Przykładami takich motywatorów mogą być: chęć kierowania własnym życiem, potrzeba doskonalenia się w czymś, co ma znaczenie, pragnienie pracy nad czymś większym, niż my sami, czy potrzeba przynależności zespołowej i pracy w grupie. Jak zatem rozwinąć w naszych pracownikach ich wewnętrzną motywację?

Dbanie o niezależność pracowników

Zespół, który będzie posiadał większą autonomię w swoim działaniu, będzie się jednocześnie czuł bardziej odpowiedzialny za wyniki i osiąganie celów. Dlatego bardzo ważne jest delegowanie problemów, a nie jedynie zadań. Należy pozwolić pracownikom samodzielnie radzić sobie z trudnymi sytuacjami i zaufać, że zrobią to dobrze. Warto zachęcać zespół do tworzenia autorskich pomysłów i wdrażania nowych rozwiązań. W takiej atmosferze pracownicy będzie czuli, że mają realny wpływ na sytuację firmy i jej sukces, a dodatkowo będą wiedzieć, że liderzy wierzą w ich umiejętności i mają do nich zaufanie. 

Inwestycja w rozwój pracowników

Bardzo ważne jest, aby dać naszym pracownikom możliwość rozwoju. Jeśli dostrzegą, że  founderom zależy na zdobywaniu przez zespół nowych umiejętności, na poszerzaniu horyzontów i na uzupełnianiu zdobytej wcześniej wiedzy, wtedy obudzi się w nich potrzeba doskonalenia się. Należy stworzyć przestrzeń do nauki w pracy, umożliwiając pracownikom dzielenie się wiedzą lub organizując warsztaty wewnętrzne. Warto także organizować sesje z mentorami, którzy w danej dziedzinie będą ekspertami i przekażą wartościową wiedzę naszym pracownikom. Mogą to być osoby z zewnątrz lub najbardziej doświadczeni członkowie zespołu. Można także stworzyć system nagród opierający się na zdobywaniu nowych umiejętności, w którym nagrodą będzie np. wyjazd na konferencję zagraniczną z danego zakresu tematycznego. 

Poczucie celu i wspólnej misji 

Pracownicy muszą być przekonani, że to, w co mają się zaangażować w swojej codziennej pracy, ma znaczenie. Bez tego trudno będzie nam odpowiednio zmotywować zespół. Szczególnie w start-upowych warunkach, gdzie oczekiwania wobec pracowników są wysokie. Dlatego bardzo istotną kwestią jest właściwe określenie wizji i misji firmy, a także jasne sformułowanie celów organizacji. Zespół musi rozumieć, jaka jest jego rola w osiąganiu sukcesów na poszczególnych etapach działalności firmy, a także wiedzieć co i dlaczego jest aktualnym celem organizacji. Ważne jest, aby wszyscy na pokładzie wiedzieli, co robią dla świata, komu pomagają i w jaki sposób. To zadaniem lidera jest połączenie misji, wizji i celów organizacji, stałe komunikowanie ich zespołowi i utrzymanie wysokiego poziomu satysfakcji i entuzjazmu ze wspólnych działań. 

Poczucie więzi w zespole 

Kolejnym istotnym elementem wpływającym na efektywność poszczególnych pracowników jest odpowiednie zbudowanie więzi w zespole. Pozwala ono na utrzymanie wysokiego poziomu motywacji i pozytywnie wpływa na współpracę pomiędzy poszczególnymi działami. Ważne jest, aby spotkania służbowe były prowadzone efektywnie. Należy zastanowić się, które z ustalonych spotkań są najbardziej wartościowe, a które można ograniczyć, tak aby nie tracić czasu członków zespołu. Pozwoli to na bardziej efektywne wykorzystanie czasu pracy. Warto także wspólnie świętować wszelkie sukcesy firmy, zarówno te mniejsze, jak i bardziej znaczące. Dzięki temu pracownicy będą mogli poczuć swój realny wpływ na osiągane wyniki. Warto organizować spotkania integracyjne i świętować ważne uroczystości. Mogą to być zarówno wydarzenia organizowane w biurze po godzinach pracy, jak i wspólne wyjazdy. Niektóre firmy decydują się nawet na organizację wyjazdów zagranicznych na tzw. workation, czyli wspólny urlop wypoczynkowy z rodzinami wypełniony dodatkowymi atrakcjami, podczas którego cały zespół pracuje zdalnie z jednego miejsca. 

Posiadanie zaangażowanego zespołu złożonego ze zmotywowanych pracowników jest z całą pewnością marzeniem każdego foundera. Ważne jest, aby oprócz zewnętrznych motywatorów, liderzy powinni troszczyć się o wewnętrzną motywację każdego pracownika. Dlatego należy dbać o świadomość wspólnego celu i wizji organizacji, niezależność zespołu, rozwój indywidualny zatrudnionych osób, a także poczucie więzi. Rolą lidera jest także utrzymanie własnej motywacji na wysokim poziomie, ponieważ to właśnie postać foundera wyznacza kierunki i tempo rozwoju firmy. W rezultacie wszyscy pracownicy będą bardziej proaktywni i bardziej zaangażowani, a organizacja będzie szybciej wchodziła na kolejne poziomy rozwoju.