Po uruchomieniu platformy w Polsce oraz w Grecji i Słowenii, Kickstarter jest już obecny łącznie w 25 krajach. Choć polskie firmy - głównie z branży gamingowej - korzystały z możliwości, które oferuje Kickstarter już wcześniej, polska odsłona jest z pewnością ułatwieniem i szansą dla wielu twórców.
 

Z tego artykułu dowiesz się:

• na czym polega finansowanie społecznościowe i jakie płyną z niego korzyści;
• kto i w jaki sposób może korzystać z crowdfundingu;
• jakie są nowe regulacje unijne dotyczące finansowania społecznościowego.

Czym właściwie jest finansowanie społecznościowe?

Jak sama nazwa wskazuje: crowdfunding, czyli złożenie wyrazów crowd - tłum oraz funding – finansowanie, jest metodą zdobywania środków na finansowanie projektów poprzez zbiórki publiczne. Zbiórki te odbywają się w serwisach internetowych, często wyspecjalizowanych w tym celu. Przykładem takiego serwisu jest właśnie Kickstarter. Finansowanie społecznościowe jest szansą na realizację pomysłów - biznesowych, ale i np. kulturalnych dla osób, które choć posiadają innowacyjny, czy po prostu atrakcyjny pomysł, to nie dysponują odpowiednimi środkami finansowymi, aby go zrealizować. Jest ciekawą alternatywą na pozyskanie kapitału niezbędnego do wykonanania projektu, bez konieczności angażowania jednego dużego inwestora.

Osoby wpłacające środki na dany cel, czyli darczyńcy, nie są zobowiązani do regularnego dotowania danego projektu, ani do przeznaczania na to określonych kwot. Wszystko dzieje się na zasadzie dobrowolności.

Obecnie możemy wyróżnić podstawowe typy finansowania społecznościowego:

• Crowdfunding donacyjny - do tej kategorii zaliczymy głównie zbiórki charytatywne i inicjatywy powoływane przez organizacje non-profit. Ma charakter filantropijny, więc darczyńcy nie mogą liczyć na żadną gratyfikację za udzielone wsparcie (przykładem jest siepomaga.pl)
• Crowdfunding inwestycyjny lub udziałowy - użytkownicy w zamian za wpłatę otrzymują część udziałów w przedsięwzięciu. Wiążę się więc ona z późniejszą gratyfikacją pieniężną (przykładem są portal beesfund.com oraz findfunds.pl).
• Crowdfunding dłużny - oparty na pożyczkach społecznościowych. Beneficjent finansowania społecznościowego ma obowiązek spłaty otrzymanych środków (przykładem jest crowdy.pl).
• Crowdfunding oparty na przedsprzedaży - w tym modelu zbierane są środki na realizację poszczególnych etapów projektu, czy usługi, które po wykonaniu są dostarczane donatorom (to właśnie portal kickstarter.com).
• Crowdfunding oparty na nagrodach – w zamian za przekazywaną wpłatę, darczyńca otrzymuje nagrodę, która jednak najczęściej nie jest odzwierciedleniem wysokości wpłaconych środków (przykładem są polakpotrafi.pl oraz wspieram.to).

Szanse i zagrożenia

Tyle jeśli chodzi o teorię. Sprawdźmy więc czy korzystanie z crowdfundingu jest aby na pewno dobrym pomysłem i jeśli tak, to dla kogo?

W finansowaniu społecznościowym najważniejsze jest jak najbardziej szczegółowe i interesujące przedstawienie pomysłu. Od tego w dużej mierze zależeć będzie sukces zbiórki i dalsze powodzenie projektu. Na większe szanse skorzystania z tego typu finansowania mają więc inicjatywy, które spotkają się z uznaniem młodszych osób – w dużej mierze użytkowników internetu, ale przede wszystkim inicjatywy łatwe do przedstawienia i budzące emocje. Dlatego często z metod crowdfundingowych - z powodzeniem zresztą - korzystają twórcy gier internetowych albo osoby tworzące fizyczny produkt.

Zaletą finansowania społecznościowego jest fakt, że ma charakter transgraniczny. Narodowość darczyńcy nie ma tutaj znaczenia - ważne jest zjednanie jak największej liczby inwestorów. Zwiększone szanse na powodzenie mają więc projekty na tyle uniwersalne, by spotkały się z uznaniem w różnych częściach globu.

Podstawowym minusem zbiórek społecznościowych jest fakt, że większość platform crowdfundingowych uzależnia wypłacenie zebranych środków, od zebrania całej założonej na starcie kwoty. W przypadku, gdy cel zbiórki nie zostanie osiągnięty, platforma crowdfundingowa zwraca pieniądze osobom inwestującym. Zagrożeniem jest również przywłaszczenie prezentowanego przez nas pomysłu przez inną osobę. Warto więc przed rozpoczęciem zbiórki zastrzec prawa autorskie.

Zasadniczą kwestią jest także ustalenie, który z wymienionych wyżej rodzajów crowdfundingu będzie odpowiedni dla naszego projektu oraz etapu jego realizacji. Niezależnie od wybranego modelu, zawsze priorytetowe znaczenie ma stała komunikacja z inwestorami oraz budowa marki online.

Jak więc przekonać do swojego pomysłu darczyńców?

Przede wszystkim z dużym zaangażowaniem podejść do stworzenia opisu projektu, szczególnie pod kątem finansowym. Dobrze rozpisane cele i poszczególne etapy projektu sprawią, że będziemy rysować się w oczach odbiorców jako osoby konkretne, a nasz pomysł jako przemyślany i realny do wykonania. Przedstawienie koncepcji na produkt, czy usługę powinno być maksymalnie zwięzłe, ale i przejrzyste. Warto też pomyśleć o zaproponowaniu darczyńcom benefitów, a naszą prezentację wzbogacić o np. film.

Nowe regulacje unijne

Na zmiany na rynku crowdfundingu wpłynie z pewnością przyjęte przez Parlament Europejski 5 października br. rozporządzenie (UE) 2017/1129 i dyrektywa (UE) 2019/1937 oraz zmiana Dyrektywy 2014/65/UE czyli MIFID II. Przyjęte regulacje mają zapewnić transparentność finansowania społecznościowego i uchronić korzystających z serwisów crowdfundingowych przedsiębiorców przed obawami o legalność tych rozwiązań.

Co najważniejsze, nowe przepisy ustalają jednolite ramy dla wszystkich państw członkowskich, a także wprowadzają jednolitą europejską licencję crowdfundingową, która jednak wymaga m.in. minimum 25 000 EUR kapitału. W założeniu ma to sprawić, by finansowanie społecznościowe miało charakter transgraniczny w całej Unii Europejskiej.

Ponadto w rozporządzeniu wprowadzony został obowiązek podziału klientów na doświadczonych i niedoświadczonych. To powoduje, że wobec klientów niedoświadczonych wprowadzany będzie obowiązek przekazania dodatkowych informacji oraz nałożone zostaną limity inwestycyjne. Ma to zapewnić, by decyzja dotycząca inwestowania podjęta została jest maksymalnie świadomie.

Przyjęte zmiany powodują również m.in. konieczność rejestracji serwisów crowdfundingowych w krajowych organach nadzorczych - w przypadku Polski jest to Komisja Nadzoru Finansowego. Zwiększony przy tym został limit prowadzonych zbiórek, które obecnie będą mogły osiągać wartość do 5 000 000 EUR w okresie 12 miesięcy.

Zarówno nowe regulacje prawne, jak i spowolnienie gospodarcze oraz przejście wielu procesów do internetu, sprzyjają rozwojowi crowdfundingu. Choć w Polsce nie jest on jeszcze tak rozwinięty jak na zachodzie Unii Europejskiej, wejście tak dużej platformy jak Kickstarter, z pewnością zwiększy atrakcyjność finansowania społecznościowego na naszym rynku.