Przejdź do treści
[Podcast🎙]

Wszystkie odcinki podcastu "Następne piętro" dostępne są na Spotify. Posłuchaj i zainspiruj się!

Publikacje Data publikacji: 17 marca 2025

Superkomputery w biznesie – jak przyspieszają rozwój firmy?

Tworzenie cyfrowych bliźniaków, symulacje sejsmiczne wykorzystujące dane satelitarne, poszukiwanie nowych leków, czy badanie przepływu cieczy w procesie chłodzenia baterii to tylko niektóre dziedziny, w których wykorzystywane są superkomputery.

Jednak czy z komputera o dużej mocy obliczeniowej może skorzystać początkująca firma, która nie opracowała przełomowego rozwiązania budując np. rakiety kosmiczne, czy testując nowy silnik samochodowy? I czy to w ogóle ma sens?

Z tego artykułu dowiesz się:

  • czym jest superkomputer,
  • jak mierzona jest jego wydajność,
  • kiedy warto stosować HPC,
  • jakie możliwości biznesowe oferuje superkomputer,  
  • jak można z niego korzystać,
  • na czym polega program Fortissimo Plus dla start-upów i MŚP,
  • jakie wsparcie można uzyskać w ramach projektu EuroCC2.

Czym jest superkomputer?

Superkomputery, określane również jako infrastruktura HPC (High-Performance Computing), to systemy o ogromnej mocy, które pozwalają przetwarzać duże ilości danych i wykonywać złożone operacje w bardzo krótkim czasie. A czym superkomputer różni się od laptopa czy „peceta”? Wszystkie te urządzenia wspomagają procesy biznesowe i badania naukowe, jednak pod względem skali, wydajności, a także zużycia energii różnica jest ogromna. Superkomputery zajmują całe hale i pochłaniają znaczne ilości energii, a ich samodzielna budowa przekracza możliwości większości przedsiębiorstw.

Podstawową miarą wydajności superkomputera jest FLOPS (Floating Point Operations Per Second), określający liczbę operacji zmiennoprzecinkowych wykonywanych w ciągu jednej sekundy. Dla porównania: nowoczesna konsola do gier osiąga wydajność na poziomie 1 teraflopsa (10¹² operacji na sekundę), podczas gdy największe superkomputery operują już w eksaflopsach (10¹⁸ operacji na sekundę)*. Oznacza to, że zadanie, które na zwykłym komputerze trwałoby tygodnie, superkomputer może wykonać w kilka minut, wykorzystując tysiące procesorów ogólnego przeznaczenia CPU i procesorów graficznych GPU działających równolegle. Aby dorównać temu, co system komputerowy o mocy jednego eksaflopsa może zrobić w ciągu jednej sekundy, każda osoba na Ziemi musiałaby wykonywać obliczenia 24 godziny na dobę przez ponad 48 miesięcy.

*dla operacji na liczbach o podwójnej precyzji (64-bitowych)

Oprócz obliczania i przetwarzania ogromnej ilości danych HPC może być używane do symulacji i wizualizacji, np.:

  • w modelowaniu pomieszczeń i urządzeń dla optymalnej jakości dźwięku,
  • w wirtualnych testach systemów jazdy samochodem pod kątem bezpieczeństwa,
  • w procesie projektowania indywidualnych ortez dla pacjentów,
  • podczas sprawdzania zdolności wiązania związków leków.

Kiedy warto stosować HPC?

Zastosowanie High-Performance Computing jest tak szerokie, jak dziedziny, w których działają firmy. To rozwiązanie, które może być wykorzystywane na przykład do nauczenia modelu językowego rozpoznawania komórek nowotworowych u psów, zaprojektowania ultra lekkiej hulajnogi na podstawie komputerowego przetestowania wytrzymałości tworzywa lub wsparcia działań na rynku rolno-spożywczym, gdzie do predykcji cen potrzebne są dane w zakresie prognozowania pogody i symulacje dotyczące zmienności cen.

Tę wartość superkomputerów powinny docenić również firmy z sektora przemysłowego, które zamiast tworzyć kosztowne prototypy, mogą z olbrzymią dokładnością symulować, a także modyfikować ich zachowanie w różnych warunkach (wybór materiałów, wpływ warunków pogodowych, trwałość rozwiązań itp.), minimalizując ryzyko i wydatki związane z produkcją. Z kolei twórcy gier mogą skorzystać z mocy obliczeniowej na żądanie, aby weryfikować zachowania graczy lub analizować wskaźnik porzuceń bez konieczności inwestowania w kosztowną infrastrukturę, którą dodatkowo trzeba utrzymywać.

Na szczególną uwagę zasługuje zastosowanie HPC przy tworzeniu produktów opartych na sztucznej inteligencji, stanowiących podstawę wielu przełomowych aplikacji w każdej branży. Tworzenie takich modeli wymaga wielu eksperymentów, szczególnie na wczesnym etapie. Często wymagania obliczeniowe samego modelu stanowią barierę w skutecznej pracy nad rozwiązaniami z zakresu sztucznej inteligencji. HPC pozwala na prowadzenie dużej ilości eksperymentów realizowanych w stosunkowo krótkim czasie. Na krajowym rynku przykładem takich prac są stworzone niedawno polskie duże modele językowe: Bielik i PLLUM. W obu przypadkach cały proces ich tworzenia, począwszy od analizy i obróbki danych, aż po sam trening, przeprowadzony był na zasobach superkomputerów.

Przewagi biznesowe

Korzyści dla firm korzystających z HPC, to przede wszystkim:

  • możliwość opracowania i przetestowania wyspecjalizowanych usług i produktów,
  • zyskanie znaczącej przewagi konkurencyjnej w postaci oszczędności czasu przy wprowadzaniu rozwiązań na rynek,
  • obniżenie kosztów dzięki zmniejszeniu ryzyka oraz wydatków związanych z fizycznym prototypowaniem i testowaniem,
  • podniesienie kompetencji kadr w korzystaniu z najnowocześniejszych rozwiązań technologicznych.

Wykorzystanie mocy HPC może być kluczowe dla biznesu w zakresie prototypowania, modelowania czy też symulacji przed wprowadzeniem produktu lub usługi na rynek. Dzięki ogromnej mocy obliczeniowej, jak również masowej pamięci możliwe jest wykonanie skomplikowanych działań w ułamku tego, co wcześniej zajmowało dni lub tygodnie.

Jak w praktyce skorzystać z superkomputera?

W Polsce działa kilka ośrodków oferujących dostęp do superkomputerów, z których większość udostępniana jest w ramach ogólnopolskiej infrastruktury obliczeniowej PLGrid (Polska Infrastruktura Gridowa PL-Grid). Obecnie w kraju posiadamy osiem maszyn znajdujących się na liście TOP500 najszybszych superkomputerów na świecie. Najwydajniejszym z nich jest Helios, zlokalizowany w Akademickim Centrum Komputerowym Cyfronet AGH), który w listopadzie 2024 roku zajmował 69. Miejsce na liście TOP500.

Aktualizacja rankingu TOP500, czyli zestawienia najszybszych superkomputerów na świecie dostępna jest na stronie: https://top500.org/lists/top500/2024/11/

Przedsiębiorcy mogą korzystać z tych zasobów w sposób komercyjny, w oparciu o model biznesowy pay-as-you-go, czyli na zasadzie „płacisz, ile wykorzystasz”.  Warto jednak wspomnieć, że firmy – w tym startupy oraz małe i średnie przedsiębiorstwa – mogą bezpłatnie skorzystać z europejskich superkomputerów udostępnionych w ramach europejskiej inicjatywy EuroHPC JU, korzystając ze wsparcia projektów Fortissimo Plus i EuroCC2.

Fortissimo Plus

Inicjatywa Fortissimo Plus umożliwia startupom i MŚP uzyskanie grantów na dostęp do superkomputerów w ramach dwóch rozwiązań:

  • ścieżka „eksperymenty”, przeznaczona dla podmiotów, które do tej pory nie miały doświadczenia z wykorzystaniem infrastruktury HPC. Maksymalne finansowanie w tej ścieżce wynosi 200 tys. euro (nie więcej niż 150 000 na jeden podmiot), a czas trwania projektu nie może przekroczyć 15 miesięcy;
  • ścieżka „badania innowacyjne”, przeznaczona dla startupów i MŚP, które mają już doświadczenie w pracach z wykorzystaniem infrastruktury HPC lub potrzebują zaawansowanego wsparcia AI w swoich rozwiązaniach. Ta ścieżka pozwala na realizację bardziej zaawansowanych projektów badawczo-rozwojowych, w tym związanych z generatywną sztuczną inteligencją oraz innowacyjnymi aplikacjami. Maksymalne finansowanie wynosi 300 tys. euro (nie więcej niż 150 000 na jeden podmiot), a czas trwania projektu nie może przekroczyć 10 miesięcy.

Przedsiębiorcy mogą złożyć wniosek o dofinansowanie w partnerstwie z inną organizacją, w tym przedsiębiorcą lub jednostką naukową. W ten sposób, nawet nie dysponując znaczną wiedzą i kompetencjami w zakresie korzystania z zasobów HPC, czy rozwoju sztucznej inteligencji, mogą zrealizować projekt dzięki pomocy zewnętrznych ekspertów.

Środki pochodzące z grantu można wykorzystać przede wszystkim na:

  • wynagrodzenia zespołu realizującego projekt,
  • zakup licencji na specjalistyczne oprogramowanie,
  • pokrycie kosztów podróży niezbędnych do realizacji projektu.

Kolejne konkursy projektu Fortissimo ruszą w czerwcu 2025. Informacje dostępne będą na stronie: https://www.ffplus-project.eu/

EuroCC2

W ramach projektu EuroCC2, którego celem jest upowszechnienie wykorzystania infrastruktury HPC, wszyscy przedsiębiorcy niezależnie od branży i wielkości mogą korzystać z szeregu usług oraz fachowego wsparcia w zakresie korzystania z technologii IT i rozwijania innowacyjnych rozwiązań, m.in. w obszarach sztucznej inteligencji, transferu danych, obliczeń wielkiej skali, modelowania i symulacji, analizy, przetwarzania i składowania (także długotrwałego) danych, w tym dużych zbiorów danych (Big Data).

Oferta projektu obejmuje szkolenia, zarówno otwarte jak i dedykowane, konsultacje z ekspertami dziedzinowymi, projekty typu proof of concept, wsparcie w dostępie do krajowych i europejskich zasobów HPC.

Szczegółowe informacje na temat projektu dostępne są na stronie: https://cc.eurohpc.pl/


EuroCC2: Projekt współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu EuroHPC Joint Undertaking

Fortissimo: Projekt finansowany przez w ramach programu EuroHPC Joint Undertaking (Cyfrowa Europa)


Kolejne artykuły o superkomputerach i działalności Akademickiego Centrum Komputerowego Cyfronet AGH już wkrótce na portalu.