Klimaton dla Miast z perspektywy uczestników - jak powstawały zwycięskie rozwiązania?

Od zakończenia Klimatonu dla Miast minęło kilka dni – czas więc przybliżyć więcej szczegółów wydarzenia, a przede wszystkim poznać perspektywę jego uczestników. Jakie aspekty wydarzenia i pracy nad rozwiązaniami dla samorządów stanowiły dla nich największe wyzwanie? Jeśli planujecie udział w hackathonie, to lektura dla Was! 

Jakie - w skrócie - były założenia i najważniejsze kwestie organizacyjne dotyczące Klimatonu dla Miast?

• Głównym celem wydarzenia było wypracowanie przez zespoły programistów rozwiązań odpowiadających na wyzwania klimatyczne i środowiskowe zgłoszone przez samorządy.
• Do 3 listopada czas na przesyłanie zgłoszeń miały miasta. Spośród 30 problemów wskazanych przez samorządy, za szczególnie ciekawe jury uznało te zgłoszone przez cztery miasta: Gniezno, Rybnik, Rzeszów i Wrocław.
• W weekend 3-5 grudnia w Klimatonie dla Miast wzięło udział 30 zespołów, które miały około 48 godzin na stworzenie prototypów rozwiązań będących odpowiedzią na te konkretne problemy.
• Stawką rywalizacji były nagrody z łącznej puli 120 tys. zł, ale przede wszystkim możliwość wdrożenia wypracowanego rozwiązania w mieście.

Formuła hackathonu rozwiązującego miejskie problemy została przetestowana w ubiegłym roku podczas Hackathonu dla Miast, organizowanego w ramach GovTech Festivalu we współpracy ze Świdnikiem, Stargardem, Zduńską Wolą i Chełmem. Trzy z czterech zwycięskich rozwiązań zostały wdrożone w ciągu sześciu miesięcy od werdyktu.

Celem ubiegłorocznej edycji było znalezienie odpowiedzi na miejskie problemy związane z pandemią. W tym roku tematem hackathonu były wyzwania klimatyczne, które stoją przed właściwie wszystkimi polskimi miastami. Choć więc programiści pracowali nad rozwiązaniami konkretnych, zgłoszonych wcześniej problemów, przygotowane przez nich projekty odpowiadają na uniwersalne potrzeby wielu samorządów, a więc są łatwo skalowalne.

"Klimaton dla Miast doskonale wpisuje się w zadania programu PFR Green Hub, w którym poza kapitałem na określone inwestycje, chcemy wspierać rozwój polskich rozwiązań technologicznych oraz angażować samorządy w podejmowanie lokalnych działań na rzecz klimatu. Dziękuje wszystkim za zaangażowanie w Klimaton oraz gratuluję zwycięskim zespołom. Byliśmy świadkami wzorowej współpracy między samorządami i programistami, co pokazuje, że takie współdziałanie jest możliwe i co ważne, potrzebne, aby rozwijać polskie miasta i dawać ich mieszkańcom poczucie bezpieczeństwa"

– podsumował wydarzenie Paweł Borys, Prezes Polskiego Funduszu Rozwoju.

Skuteczność i skalowalność rozwiązań

125 osób tworzących 30 zespołów, które wzięły udział w wydarzeniu, pracowało z wykorzystaniem dokładnego opisu wyzwania i danych przekazanych przez miasto. Korzystali też z konsultacji z przedstawicielami samorządów (te często trwały do późnych godzin nocnych) oraz mentorami z branży IT, biznesowymi czy miejskimi. Wydarzenie odbywało się w trybie hybrydowym. Co istotne, prawie wszystkie, bo aż 29 zespołów przesłało swoje propozycje rozwiązań do oceny przez jurorów.

Jeśli chodzi o kryteria oceny, jury, w którym zasiadali przedstawiciele miast, PFR, Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, Centrum GovTech oraz europejskiego programu Climate KIC, wybierając dwunastkę finalistów a następnie czterech zwycięzców, brało pod uwagę oczywiście skuteczność rozwiązania z perspektywy miast. Liczyła się możliwość implementacji rozwiązania w ciągu 6 miesięcy oraz skalowalność projektu i jego innowacyjność. Ważne było także funkcjonalne wykorzystanie danych i zasobów miejskich i poziom prezentacji.

Czterema zespołami, które w najlepszy sposób odpowiedziały na potrzeby samorządów okazały się:

Lorem Ipsum (wyzwanie Gniezna) – zaproponowane rozwiązanie z zakresu monitoringu gospodarki ściekowej agreguje i podsumowuje przekazane przez miasto dane. Ponadto jego twórcy zaproponowali przebudowę całego procesu związanego z odprowadzaniem ścieków, w który zaangażowani są pracownicy urzędów, właściciele gospodarstw domowych, rolnych i przemysłowych, odbiorcy firm ascenizacyjnych i pracownicy punktu zlewnego. Lorem Ipsum stawia na cyfryzację czynności administracyjnych i kontrolnych.

Zespół Trzeci (wyzwanie Rybnika) - jego rozwiązanie pobiera dane historyczne dotyczące wykorzystania biletów okresowych i jednorazowych oraz aktualnego rozkładu jazdy i pozwala przeanalizować obciążenie linii autobusowych czy tramwajowych i przystanków. Docelowo oprogramowanie ma pozwolić zoptymalizować cały system komunikacji miejskiej w Rybniku. Aplikacja, która wykorzystuje ponad 330 tys. danych przekazanych przez miasto, umożliwia wizualizowanie ich i wszechstronne filtrowanie.

Connected Life (wyzwanie Rzeszowa) - zaprojektował platformę Connected City. Składa się ona z danych uwzględniających zaludnienie Rzeszowa, zgłoszone podtopienia, lokalizację instytucji oświaty, położenie jednostek OSP, pomiarów czujników powietrza i historię odczytów innych sensorów. Mapa umożliwia wyświetlanie wszystkich istniejących w Rzeszowie zagrożeń i filtrowanie ich w celu sprawnego zarządzania miastem.

ActiveEcoMobility (wyzwanie Wrocławia) – stworzył projekt „Aktywnie do szkoły”, który zakłada stworzenie aplikacji dla uczniów oraz nauczycieli pozwalającej m.in. na zgłaszanie przez dzieci miejsc uważanych przez nie za niebezpieczne. Oprogramowanie powiadomi rodzica o zakończeniu przez jego pociechę samodzielnej podróży do szkoły i przydzieli punkty za aktywne pokonanie tej drogi.

A jak wyglądał Klimaton dla Miast z perspektywy uczestników?

Zespół Lorem Ipsum podsumowuje udział w wydarzeniu jako bezsenne, ale bardzo wartościowe doświadczenie. Jednym z powodów zgłoszenia się do Klimatonu dla miast była jego tematyka związana z przeciwdziałaniem zmianom klimatycznym i ich skutkom dla samorządów lokalnych.

"Żadne z nas nie miało wcześniej doświadczenia w tego typu wydarzeniu, ale organizację oceniamy bardzo dobrze. Konsultacje z przedstawicielami miasta dostępnymi 24 godziny na dobę okazały się niezbędne - często pozwalały szybko i sprawnie zweryfikować nasze pomysły. Muszę przyznać, że kiedy po przesłaniu wyników pracy około 7 rano w niedzielę, wreszcie wyszliśmy z budynku na mroźną zimową ulicę, przez moment poczuliśmy się jak przeniesieni w inny, magiczny świat - to daje do myślenia"

– skomentowała udział w hackathonie Marta Lis z Lorem Ipsum.

Wskazała jednocześnie, że to życiowe podejście do wyzwania okazało się być kluczem do osiągniętego przez zespół sukcesu. 

"Oprócz zautomatyzowania procesu uwzględniliśmy również kilka poziomów kontroli, kontekst społeczny oraz kompetencje cyfrowe przyszłych użytkowników systemu. Mamy nadzieję, że jeśli rozwiązanie okaże się efektywne, będziemy mieli możliwość wdrożenia go w innych polskich samorządach, również w naszych rodzimych Kielcach"

– dodała Marta Lis.

Zespół Trzeci, którego projekt przygotowany dla Rybnika okazał się być pierwszym, jeśli chodzi o liczbę punktów przyznanych przez jurorów, również podkreślił, że udział w hackathonie jest wyzwaniem trudnym przede wszystkim fizycznie, ale nie obyło się także bez pewnych kłopotów technicznych.

"Zajmowaliśmy się danymi związanymi z komunikacją miejską i przygotowaliśmy system służący wprowadzeniu usprawnień w trasach. Spędzony w trakcie konkursu czas przeznaczyliśmy głównie na analizę danych i napisanie kilku systemów, które je przetworzyły i zagregowały. Do ich wizualizacji posłużył internetowy program przez nas przygotowany. Największymi problemami, z którymi się zmierzyliśmy, były przede wszystkim problemy z danymi - takie jak chociażby delikatnie różne nazwy przystanków w różnych źródłach, czy ogromne tempo prac"

– podsumował udział Zespołu Trzeciego w Klimatonie dla Miast Jan Kostecki.

Członkowie zespołu Connected Life wskazali na bardzo wysoki poziom wszystkich dwunastu prezentacji finałowych, pomimo dużej presji czasu i intensywności pracy nad rozwiązaniami.

Swoje rozwiązanie – platformę Connected City, opisują jako kompleksowe połączenie technologii i udziału mieszkańców w budowaniu lepszego miasta. 

"Tworząc naszą platformę mieliśmy na uwadze wpływ mieszkańców. Chcemy, aby Rzeszów stał się Smart City 3.0, gdzie obywatele mają realny wpływ na to co dzieje się w mieście"

– powiedział Kamil Grochmal z Connected Life. Wskazał też, że dodatkową motywacją do ciężkiej pracy dla zespołu był fakt, że sami są mieszkańcami Rzeszowa.

Jak podkreśla zespół, największą trudnością, oprócz nieprzespanych nocy i presji czasu, było dla nich wyłonienie najważniejszych funkcjonalności, które chcieliby zaimplementować. 

"Sama implementacja nie była większym wyzwaniem, gdyż posiadamy już doświadczenie we wdrażaniu projektów z autorskimi sensorami LoRa. Pomocą podczas tworzenia tego projektu było wsparcie doświadczonych mentorów, a szczególnie przedstawiciela Rzeszowa, Tomasza Skoczylasa, któremu bardzo dziękujemy za weryfikację naszych pomysłów. Mówiąc o wydarzeniu nie moglibyśmy zapomnieć o organizatorach, którzy spisali się na medal"

– powiedział Kamil Grochmal z Connected Life.

Do Klimatonu dla Miast rekrutowane były, co do zasady, zespoły. Osoby, które nie miały swojego teamu, a chciały wziąć udział w wydarzeniu, mogły zarejestrować się na forum na platformie Discord i tam spróbować wraz z innymi chętnymi zbudować zespół. Przykładem tego, że taka droga też może prowadzić do zwycięstwa jest Paweł Gora z ActiveEcoMobility.

"Rozmawiałem z wieloma osobami na Discord, kontaktowałem się również z aktualnymi współpracownikami w innych projektach. Dość szybko okazało się, że znalezienie odpowiednich osób i zbudowanie odpowiedniego zespołu może nie być prostym zadaniem. Osoby z potrzebnymi kompetencjami były często zajęte, a osoby dostępne i chętne nie zawsze miały potrzebne do realizacji określonych pomysłów kompetencje. Już przed hackathonem można było więc wyczuć pewną rywalizację: o osoby z najwartościowszymi i unikalnymi kompetencjami"

- tłumaczy Paweł Gora.

Ostatecznie skład ActiveEcoMobility udało się skompletować dzięki jego kontaktom z innych projektów, uczelni, na której jest wykładowcą, jak również dzięki ogłoszeniom na platformie Discord. Zespół pracował nad aplikacją, a przede wszystkim prezentacją, praktycznie do ostatniej chwili - przesłali swoją pracę na 1 minutę przed końcem czasu.

"Potem przyszedł czas na krótki odpoczynek i odespanie nocnych godzin spędzonych na kodowaniu i przygotowywaniu slajdów. Po godz. 14:00 w niedzielę dowiedzieliśmy się, że zakwalifikowaliśmy się do finału, rozpoczęliśmy więc ostatnie szlify slajdów i przygotowania do prezentacji końcowej. Okazało się, że dość dużym wyzwaniem może być zmieszczenie się w przewidzianym limicie czasu - 5 minut. Pierwsze próby prezentacji dawały czas ok. 8-9 minut, udało się jednak znacznie zoptymalizować prezentację i zejść właśnie do ok. 5 minut, a dzięki wielu wcześniejszym próbom finałowa prezentacja okazała się być najlepsza!"

- podsumował udział ActiveEcoMobility w Klimatonie dla Miast Paweł Gora.

Choć zmagania hackathonowe zakończyły się, przed zespołami jeszcze ciężka praca nad rozwojem i wdrożeniem zwycięskich projektów w miastach. Będziemy przyglądać się efektom ich pracy i informować o kolejnych maratonach programowania!