Jak będą wyglądały szpitale przyszłości? Rozmowa z Tomaszem Maciejewskim, dyrektorem Instytutu Matki i Dziecka

Jakie są najważniejsze innowacje, które zostały wdrożone w Instytucie Matki i Dziecka w ostatnich latach? Czy może Pan podzielić się kilkoma przykładami?

Przykładem takiego rozwiązania na poziomie administracyjnym było stworzenie Działu ds. Sztucznej Inteligencji i Innowacji Technologii Medycznych. Jego głównym celem w Instytucie Matki i Dziecka jest koordynowanie działań w zakresie nowoczesnych technologii medycznych i rozwiązań procesowych, współpraca z biznesem oraz realizowanie wspólnych projektów. Komórka stanowi wsparcie dla specjalistów medycznych, którzy wychodząc ze swoim pomysłem otrzymują wsparcie zespołu, który zna i rozumie branżę innowacji medycznych.

Dział jest również inicjatorem konkursu Mother and Child Startup Challenge. Dzięki niemu odkrywamy startupy, które mają szansę w znaczący sposób wpłynąć na opiekę zdrowotną. W ten sposób nawiązaliśmy współpracę między innymi z laureatem I edycji konkursu – firmą MedApp. Trójwymiarowa technologia wizualizacji obrazów medycznych CarnaLife Holo jest wykorzystywana m.in. podczas skomplikowanych operacji.

W IMiD stawiamy na wykorzystanie nowoczesnych technologii dla usprawnienia pracy personelu medycznego i poprawienia komfortu naszych pacjentów. W ramach projektu finansowanego z funduszy norweskich – HaloMamo – testowaliśmy domowy telemonitoring pacjentek w ciąży.

Jaką rolę w rozwoju Instytutu Matki i Dziecka odgrywa współpraca ze startupami? Jakie korzyści płyną z tej współpracy?

Niestandardowe rozwiązania, wykorzystanie narzędzi takich jak AI, VR czy IoT, to przyszłość nie tylko szpitalnictwa. Jako OZ nie możemy pozostawać w tyle. Szukamy firm, które są w stanie odpowiedzieć na nasze potrzeby, ale także otwieramy się na pomysły startupów, które przychodzą do nas ze swoimi rozwiązaniami. Konkurs Mother and Child Startup Challenge jest właśnie takim otwarciem na propozycje z zewnątrz. Kreujemy w ten sposób dynamiczne i zrównoważone środowisko dla rozwoju medycznych innowacji.

Jakie warunki muszą spełniać startupy, aby mogły nawiązać współpracę  z Instytutem Matki i Dziecka? Na jakie wsparcie mogą liczyć ze strony instytutu?

Zapraszamy przedstawicieli innowacyjnych projektów, by kontaktowali się bezpośrednio z Działem ds. Sztucznej Inteligencji i Innowacji Technologii Medycznych. Rozmowy o ewentualnym wdrożeniu zależą od stopnia zaawansowania projektu i jego profilu. Zespół natomiast odpowiada za udzielenie wsparcia w kontakcie z potencjalnymi odbiorcami w Instytucie, mapuje potrzeby oraz weryfikuje możliwości oraz rodzaj współpracy.

Z jakimi wyzwaniami spotkali się Państwo podczas wdrażania innowacji technologicznych w szpitalu publicznym?

Każda placówka będzie miała swoją specyficzną ścieżkę mierzenia się z wprowadzaniem innowacji. Na pewno jednym z istotniejszych wyzwań jest formowanie zespołów projektowych oraz przygotowanie infrastruktury. Nie bez znaczenia jest także wygospodarowanie środków na nowy projekt i kwestie prawne.

Musimy pamiętać też o tym, że branża medyczna jest mocno regulowana, a dobro pacjenta jest zawsze naszym priorytetem. Czasem okazuje się, że projekt, który dobrze wyglądał w założeniach nie spełnia pokładanych w nim oczekiwań. W takich sytuacjach koniecznym jest obiektywne podejście do współpracy i dalszych kroków działania.

W jaki sposób wybierane są innowacyjne projekty do wdrożenia? Czy istnieje dedykowany zespół odpowiedzialny za ocenę nowych rozwiązań?

Ścieżka wdrożeniowa składa się z kilku etapów. Na początku odbywa się wstępne spotkanie zapoznawcze z przedstawicielem projektu lub firmy, podczas którego prezentowane są szczegółowe informacje dotyczące oferowanej innowacji.  

Następnie zespół Działu ds. Sztucznej Inteligencji i Innowacji Technologii Medycznych dokonuje oceny wewnętrznej projektu. Pod uwagę brane są takie czynniki jak etap rozwoju, kwestie związane ze sposobem finansowania, potwierdzenie skuteczności rozwiązania badaniami klinicznymi, posiadane certyfikaty, czułość i swoistość. Zespół sprawdza też, czy dane rozwiązanie daje możliwość wdrożenia w Instytucie i w której jednostce sprawdziłoby się najbardziej. W kolejnym kroku Zespół weryfikuje swoje analizy z docelowymi odbiorcami innowacji – najczęściej oddziałami, klinikami czy zakładami w Instytucie. Kolejnym krokiem jest podpisanie odpowiednich umów z Instytutem, tj. umowy o współpracy, umowy NDA, umowy przekazania danych i powierzenia przetwarzania danych (RODO).  

Co do zasady innowacyjny projekt podlega na początku nieodpłatnemu pilotażowi w danej jednostce lub jednostkach Instytutu. W zależności od projektu i ustaleń, pilotaż może trwać od 1 do 6 miesięcy. Po przeprowadzeniu pilotażu rozpoczyna się proces oceny wdrożenia rozwiązania na podstawie określonych wskaźników. Polega to na ankietyzacji i otrzymaniu informacji zwrotnej od specjalistów korzystających z innowacji, a także na ocenie zebranych danych. Przykładowymi wskaźnikami oceny są stopień zadowolenia specjalistów czy ilość wykonanych badań. Po analizie danych następuje decyzja o możliwości wdrożenia rozwiązania na stałe i negocjowanie warunków dalszej współpracy.  

W przypadku pozytywnej decyzji o wdrożeniu na stałe rozwiązania, podejmowane są kroki w celu ustalenia finansowania. W zależności od projektu, finansowanie może być poprzez fundusze statutowe, granty i inne formy dofinansowań zewnętrznych. W celu rozpoczęcia współpracy prosimy o kontakt z Działem ds. Sztucznej Inteligencji i Innowacji Technologii Medycznych: [email protected].

Jakie wyzwania wiążą się z wdrażaniem innowacji w polskim systemie ochrony zdrowia? Czy widzi Pan możliwości usprawnień w tym obszarze?

Pamiętajmy o tym, że polski system ochrony zdrowia jest bardzo złożony i zróżnicowany. Chcąc stworzyć szpitale przyszłości musimy skupić się na kilku czynnikach: usprawnianiu pracy klinicznej, skróceniu czasu poświęcanego na czynności administracyjne oraz poprawie komfortu i bezpieczeństwa pacjentów. Coraz więcej szpitali dostrzega korzyści płynące z wdrażania innowacyjnych technologii, jednak nie możemy tych zmian wprowadzać drastycznie. Znacznie lepsza jest metoda małych kroków, dzielenia się doświadczeniami, podpatrywania rozwiązań, które już działają w innych placówkach i adaptowanie je do swoich potrzeb.

Jednym z kluczowych wyzwań, jakie stoją przez placówkami OZ jest wprowadzenie efektywnego zarządzania zmianą. Nie jest łatwo przekonać pracowników do wypróbowania nowej metody, jeśli jest ona narzucana odgórnie, a obecna sprawdza się „w miarę dobrze”. Potrzeba rozmowy, włączenia w proces oceny, a także docenienia ich zaangażowania. Od tego czy pracownicy potrzebę zmian zależy w dużej mierze ich podejście do innowacji.

W chwili, gdy uświadomimy sobie, że wszystkim nam zależy na dobru pacjenta, jego zdrowiu i życiu, znajdujemy płaszczyznę porozumienia, a dialog staje się łatwiejszy. Jest on niezbędny, bo wdrażanie innowacji opiera się na współpracy wielu działów, wymianie informacji i doświadczeń.

Jakie są długoterminowe cele Instytutu Matki i Dziecka w kontekście wdrażania innowacji technologicznych?

Wspomniany już Dział ds. Sztucznej Inteligencji i Innowacji Technologii Medycznych jest dużą zmianą w skali kraju. Szpital przestaje być jedynie miejscem leczenia pacjentów, ale staje się także inkubatorem pomysłów. Będziemy chcieli dalej integrować specjalistów różnych dziedzin i wzmacniać zaangażowanie medyków w proces tworzenia nowatorskich rozwiązań. 

Jak ocenia Pan wyniki Konkursu Mother and Child Startup Challenge? Czy już udało się wdrożyć któreś z rozwiązań proponowanych przez uczestników konkursu?

Konkurs ukazuje ogromy potencjał kreatywności i przedsiębiorczości, jaki drzemie w innowatorach. Dzięki organizacji Mother and Child Startup Challenge wzmocniła się działalność społeczności ekspertów, placówek medycznych i startupów, tworząc inspirujący ekosystem. Obecnie trwa trzecia edycja konkursu, której wyniki poznamy na koniec listopada.

Do tej pory w Instytucie przetestowaliśmy projekty zwycięzców 1. Edycji: Infermedicę – domowy sypthom checker dla pacjentów oraz MedApp – system wirtualnej rzeczywistości dla profesjonalistów medycznych.  Jesteśmy także w trakcie procesowania współpracy z laureatami 2. Edycji – Laserobarii 2.0, Truscreen, Calmsie i Clebre.

Dziękujemy za rozmowę.