Innowacyjni jak Baskowie? Kraj Basków jako europejski lider transformacji

Kraj Basków, czyli autonomiczna kraina na Północy Hiszpanii, przeszła w ostatnich latach niesamowitą przemianę. Aktualnie kojarzy się nie tylko z interesującym kulturowo regionem, ale także z jedną z najwyżej rozwiniętych i najbardziej innowacyjnych części Europy. Kraj Basków, choć stosunkowo niewielki pod względem liczby mieszkańców, odgrywa kluczową rolę w hiszpańskiej gospodarce, będąc przykładem tego, jak skutecznie łączyć tradycję przemysłową z transformacją cyfrową. Jak ten region zaczął wyznaczać trendy w zakresie nowoczesnych technologii, przemysłu 4.0 oraz otwartej innowacji?  

Pozycja Kraju Basków w rankingu innowacyjności UE

Kraj Basków jest klasyfikowany jako „silny innowator” (ang. strong innovator) w unijnych rankingach innowacyjności regionów UE, osiągając wynik wyższy od średniej unijnej – według European Innovation Scoreboard (EIS) 2023 jego wynik to 119.1. Jest to najwyższy wynik spośród wszystkich regionów Hiszpanii, podczas gdy cała Hiszpania jako kraj jest klasyfikowana jako „umiarkowany innowator” (ang. moderate innovator). 

Region wyróżnia się wysokimi wartościami wskaźników dotyczących warunków ramowych oraz inwestycji, a także konsekwentną polityką wsparcia przedsiębiorczości, inwestycji w badania i rozwój oraz rozwijania międzynarodowej współpracy. To efekt konsekwentnej polityki, która sprawiła, że przoduje m.in. w technologiach informatycznych czy cyberbezpieczeństwie. 

Klastry i współpraca – klucz do sukcesu

Kraj Basków od lat stawia na rozwój klastrów przemysłowych, które skupiają przedsiębiorstwa, instytuty badawcze i uczelnie, tworząc innowacyjne środowisko oparte na współpracy. Przykładem takich działań są m.in.: 

• klaster GAIA, specjalizujący się w technologiach informacyjnych i komunikacyjnych (ICT), 
• Baskijskie Centrum Innowacji Cyfrowych (BDIH), które wspiera rozwój sztucznej inteligencji, automatyki i robotyki, produkcji przyrostowej (druku 3D) czy cyberbezpieczeństwa. 

Klastry pełnią rolę platform wymiany wiedzy, identyfikacji inteligentnych specjalizacji oraz monitorowania trendów technologicznych. To właśnie dzięki nim Kraj Basków jest w stanie szybko reagować na zmieniające się potrzeby rynku i utrzymać pozycję lidera innowacji.

Ekosystem otwartej innowacji – przykład platformy BIND

Jednym z najbardziej rozpoznawalnych projektów innowacyjnych w Kraju Basków jest platforma BIND (Basque Open Innovation Platform). Od 2016 roku BIND łączy startupy z całego świata z wiodącymi firmami przemysłowymi, tworząc przestrzeń do realizacji wspólnych projektów, transferu wiedzy i rozwoju nowoczesnych technologii.

Otwarta platforma współpracy oferuje:

• Finansowanie projektów: do 150 000 euro.
• Wsparcie merytoryczne: Mentoring, szkolenia, dostęp do inwestorów, pomoc w relokacji oraz wsparcie technologiczne.
• Sieć kontaktów: dostęp do blisko 100 partnerów takich jak Mercedes-Benz, Siemens Gamesa, Iberdrola, Michelin czy Coca-Cola European Partners.
• Realizacja rzeczywistych projektów: Startupy pracują nad rozwiązaniami dla konkretnych wyzwań przemysłowych, co pozwala im na szybką walidację technologii i wejście na rynek.

Więcej niż platforma – 9 edycja programu akceleracyjnego Bind 4.0 

3 lipca w San Sebastián zostanie oficjalnie zainaugurowana 9. edycja programu BIND 4.0. W tym roku dołączyli do niego nowi partnerzy korporacyjni oraz technologiczni. A sam program ponownie jest finansowany przez rząd baskijski i Grupę SPRI. Jego celem jest połączenie potencjału międzynarodowych startupów z infrastrukturą, doświadczeniem oraz zasobami dużych korporacji Kraju Basków w takich sektorach jak:

• Intelligent Industry, 
• Clean Energy & Sustainability, 
• Health, 
• Food.

W poprzednich edycjach o dofinansowanie ubiegało się ponad 160 podmiotów, obrót wynosił ok. 7 mln euro. Poza nawiązaniem współpracy z dużymi firmami międzynarodowymi, program zapewnia startupom badanie rynku, wejście na ugruntowany ekosystem biznesowy w Europie, mentoring, specjalistyczne szkolenia i wsparcie akceleracyjne oraz dostęp do publicznego i prywatnego finansowania.

Przyjmowanie zgłoszeń będzie się odbywało w terminie 03.07.2025-05.09.2025 za pośrednictwem formularza. 

Więcej informacji o programie

Bilbao – kulturalne smart city

Choć stolicą autonomicznej wspólnoty Kraju Basków jest Vitoria-Gasteiz, to największym miastem jest Bilbao. Tworzy ono zespół metropolitarny, zwany Wielkim Bilbao (Gran Bilbao), liczący ponad milion mieszkańców. To właśnie Bilbao przeszło spektakularną transformację z ośrodka przemysłowego w nowoczesny hub technologiczny, usługowy i kulturalny. Symbolem tej przemiany jest Muzeum Guggenheima, które nie tylko przyciągnęło miliony turystów, ale stało się katalizatorem zmian przestrzennych, a co za tym idzie także gospodarczych. 

Bilbao realizuje ambitne projekty nastawione na inteligentne rozwiązania i zrównoważony rozwój. Przykładem może być rewitalizacja dzielnicy Zorrotzaurre, która staje się laboratorium technologii smart grid, elektromobilności i zeroemisyjnych budynków. Miasto inwestuje w innowacyjne systemy zarządzania energią, transportem i przestrzenią publiczną. Dzięki takiemu podejściu napędza lokalną gospodarkę i pozytywnie wpływa na współpracę firm, uczelni, samorządu i międzynarodowych partnerów. 

Uniwersytety w Bilbao ściśle współpracują z firmami technologicznymi, co pozwala na szybki transfer wiedzy i komercjalizację badań. Np. firma Lantek konsekwentnie inwestuje w pozyskiwanie młodych talentów z lokalnych uczelni technicznych, takich jak Uniwersytet Deusto, Mondragon Unibertsitatea czy UPV-EHU. 

Startupy w Bilbao

Ekosystem startupowy w Bilbao wspierany jest nie tylko przez współpracę nauki i biznesu, ale także dzięki temu, że w mieście funkcjonują liczne akceleratory, inkubatory oraz odbywają się wydarzenia branżowe takie jak Investors Summit Bilbao czy inne programy Startup Wise Guys. Inicjatywy te przyciągają międzynarodowe startupy i inwestorów. W konsekwencji Bilbao znajduje się w czołówce hiszpańskich miast (obok Barcelony i Madrytu) pod względem liczby startupów technologicznych. Lokalne firmy o wysokim potencjale wzrostu to m.in.:

• Lookiero, czyli platforma e-commerce oferująca usługę spersonalizowanych zakupów online dla kobiet. Usługa jest dostępna bez abonamentu i pozwala dopasować budżet do indywidualnych potrzeb.  
• Satlantis to firma technologiczna specjalizująca się w dostarczaniu rozwiązań dla małych satelitów, obserwacji Ziemi oraz eksploracji kosmosu. Oferuje zarówno sprzęt, jak i oprogramowanie dla sektorów takich jak energia, środowisko, bezpieczeństwo, infrastruktura czy obronność. 
• H2Site to firma z Bilbao, która koncentruje się na technologiach umożliwiających transport i oczyszczanie wodoru, kluczowych dla rozwoju zrównoważonej gospodarki wodorowej. 
• Graphenea to producent grafenu, materiału przyszłości dla elektroniki, fotoniki i przemysłu. Firma projektuje, produkuje i dostarcza wysokiej jakości grafen oraz urządzenia oparte na grafenie, takie jak czipy, sensory i urządzenia do zastosowań przemysłowych i badawczych. Graphenea współpracuje z renomowanymi ośrodkami naukowymi i firmami na całym świecie. 

Inspirujący model innowacji 

Baskijski model innowacji opiera się na ścisłej współpracy między sektorem publicznym, prywatnym i naukowym. Dzięki temu region stał się europejskim hubem technologicznym, przyciągającym startupy, inwestorów i ekspertów z całego świata. Inicjatywy takie jak BIND w połączeniu z silnymi klastrami przemysłowymi oraz konsekwentną polityką wsparcia nowatorskich firm udowadniają, że należy budować nowoczesną, konkurencyjną gospodarkę opartą na otwartej innowacji. Co więcej przykład Kraju Basków pokazuje, że innowacyjność to nie tylko nowe technologie, ale przede wszystkim otwartość na współpracę, wsparcie dla młodych firm oraz konsekwentna realizacja długofalowych strategii rozwoju.